АҚИҚАТ

Бүгінгі нарық заманында барша әлемді билеген қуат – ақша болып отыр. Ақшаға бәрін де сатып алуға болады. Содан ба, адамдардың, әсіресе жастардың бәрі дерлік «бақыт деген – мол ақша» деген түсінікке сенеді. Шындығында, ақшаға бәрін бірдей сатып ала алмайсыз және байлық адамға шынайы бақыт әкеле алмайды. Бұл әлдекімдер айтатын «байлыққа жете алмаған адамдардың түсінігі» емес.

Мамандықтың бәрі жақсы ма?

Орыс халқының «Там хорошо, где нас нет» деген нақыл сөзі бар. Мағынасы: «Біз жоқ жерде, бәрі жақсы» дегенге келеді. Шындығында, адамдардың көбі өзгелердің бәрі бақытты өмір кешіп жатқандай көреді. Іс жүзінде, бақыттан бастаы айналып жүргендей өзгелерге қоқырая қарап, байлығы мен мансабын көрсетуге ынтық жандардың шекелері шылқып жатқан ештеңесі жоқ.

1990-шы жылдары «Байлар да жылайды» деген сериал көрсетілген еді. Байлыққа белшеден батқан жандардың қайғыдан қан жұтып, тауқыметтен көз ашпай жүргендерін көргенде, бар бақыт байлықта деп түсінетіндердің жаңсақ ойлайтынын сезінуге болады. Бұл жәй кион ғой дерсіз, шын мәнінде ол сериал бастан аяқ ойдан шығарылмағаны анық. Оқиға желісі нақты өмірден өрілген.

Мұсылмандардың түсінігі бойынша, ақырзаман таянғанда Тажал деп аталатын сайтан жер бетіне түсіп, адамдарды аздырып, азаптап жаман жолға бастамақ. Тажалдың келуі – ақырзаманның ең үлкен белгілерінің бірі болып саналады. Қазіргі әлемде болып жатқан жағдайлар туралы сарапшылардың пікіріне назар аударсақ, Тажал атты сайтан жер бетіне келіп, өзінің залалды әрекеттерін үлкен белсенділікпен жасап жатқандай.

Цифрландырудың астарындағы ащы шындық

Ғылыми-техникалық үдерістің даму қарқыны жыл санап шапшаңдап, бұрын ғылыми фантастикалық шығармалардың сюжеті болған жайлар қазір өмір шындығына айналып отыр. Бүгінгі үдерістің ең айшықты көрінісі – цифрландыру. Цифрлы байланыс, цифрлы телевидение, цифрлы ақпарат тарату деп жалғаса беретін цифрландыру барлық салаға белсенді еніп, өміріміздің ажырамас бөлшегіне айналып барады.

Бір қарағанда,  цифрландырудың жұмыс сапасын, жеделдігін, қолжетімділігін арттыруға игі әсері бар сияқты көрінеді. Цифрлы телевидениеге көшсек, ондаған, тіпті жүздеген каналды айнадағыдай өте сапалы көрсетеді.  Бұның несі жаман? Электронды қызметке көшу арқылы қызмет көрсету жеделдігі мен қолжетімділігі артады. Бәрі де жақсы сияқты. Дегенмен, таяқтың екі ұшы болатындығы сияқты оның  залалды жағы да баршылық.

«Мен барлық арманыма жеттім, енді маған ештеңенің қажеті жоқ» дейтін адам жоқ шығар мына дүниеде. Ақын Қадыр Мырза Әлінің «Бір жүз грамма жетпейді де тұрады» деп айтқанындай, адамға әйтеуір бірдеңе жетпейді де тұрады. Байлыққа қолы жеткен адам одан сайын байысам дейді, биік мансап иесі одан да жақсы қызметке жеткісі келеді, тіпті ақыл-есі енді кіріп келе жатқан сәбиге де бірдеңелер үнемі қажет. Яғни, адам өле өлгенше бірдеңелерді іздеп, соған жетсем бақытты болар едім деумен аласұрумен өмірін өткізеді.

Тойымсыздық – фәни дүниенің табиғаты

Егер ақылмен ой жүгіртіп қарасаңыз: мына дүниеде адамдардың, адам ғана емес жан-жануар, аң-құстардың бәрі тойымсыз нәпсіні тойдырамын деумен тірлік кешеді. Өз басым «мен өмірде барлық арманыма жеттім, енді маған ештеңе қажет емес» деген бір де бір адамды көрген де, ондай жан бар деп естіген де емеспін. Сексеннен асқан біреу биыл жазда жас қызға үйленді. 20, 30 жыл ел басқарған адамдар мансаптарын қия алмай өлгенше қызметке ұстай қатып, тістей жабысып жатады.

Миллиардер деген атақ бар, оның мәні миллиард доллардан астам ақшасы бар дегенді білдіреді. Енді ақылға салып қараңызшы, бір адамға миллиард доллардың қаншама қажеттігі бар? Ол ақшаға әлгі пенде не істейді? Ақылға сыйымсыз шаруа. Бірақ сол миллиардерлер ақшам көп, оны кедейлік тауқыметін тартқандарға берейін демейді. Олар сол ақшаларын да азсынып, одан да көп ақша тапқысы келеді.

Ақыл-есі дұрыс бір де бір адам өз өмірінде түрлі қиындықтар мен ауру-сырқау, жолы болмаушылық, кедейшілік, басқа да тірліктің ауыртпалықтары түрінде келетін қиындықтарды қаламайды. Бірақ соған қарамастан, өмір жолымызда түрлі қиындықтар мен кедергілер үнемі алдымыздан шығып, тауқымет тарттырып отырады. Дегенмен, қиындықтар мен кедергілерден аулақ, өмір жолдары тақтайдай тегіс жандар да кездеседі. Олар құдайдың сүйікті ұлдары да, қиындықтан көз ашпайтындар Алланың жеккөретін құлдары ма?

Байлық, мансап, атақ-даңқ – игілік емес, рухани дерт

Өмір жолдары тақтайдай тегіс, байлыққа да, мансап пен атақ-даңққа, басқа да қалаған фәни игіліктерге қол жеткізіп, асып-тасқан пенделерге қиындықтан көз ашпайтын жандардың қызыға, бір жағы қызғана қарайтындары рас. Дегенмен, олар өмір жолдарында кедергі болмайтын фәни тұрғыдан алғанда «бақытты» жандардың шын мәнінде Жаратқанның қырына алынып, рухани дертке ұшыраған адамдар екендігін сезіне қоймайды.

Дәрігер көп жағдайда адамның бойындағы науқасты дене температурасы, қан қысымы сияқты белгілеріне қарап анықтап жатады. Сол сияқты қолында мансабы, байлығы бар, атағы аспандаған, өмір жолдары тақтайдай тегіс пенделер – қан қысымы артып, дене температурасы көтерілген ауру секілді.

Бұл сауалға жауапты біз қазіргі шарықтап дамыған ғылымнан таба алмаймыз. Неге десеңіз, мұндай «ұсақ-түйекпен» айналысуға қазіргі ғылымның еш ынтасы жоқ. Шынын айтқанда, бүгінгі ғылым тек болары болып, бояуы сіңген істерді талдаумен ғана шектеледі. «Неге бұлай жасалды, оның алдын алуға болмас па еді?» деген сауалдарға ғылым бас қатырып жауап іздемейді. Сондықтан, қазір адамдар арасында жоғарыда айтып кеткеніміздей есуастық әрекет жасайтындар қатары жыл санап еселеп өсіп келеді. Бұның өзі қазір дамыған Батыс елдерінде үлкен бас ауруға айналған.

Мәселен, Батыс елдерінде әрбір өзін өзі сыйлайтын адамның психоаналитик деген қызметкері бар. Оның міндеті – әлгі азаматтың жүйке жүйесінің бұзылуына не себеп, оны қалай залалсыздандыруға болады деген мәселені шешу. Сол үшін олар қыруар ақша алады. Қазақстанда психология деген пән мектепте оқытылатын болды. Психолог дайындайтын оқу орындарының саны жылдан жылға көбейіп барады және қызығы сол, психологтардың көмегіне деген сұраныс та шапшаң өсуде.

Ертеде бір данышпан ғұламаға келген кісі баласын ертіп әкеліп, оның қазіргісі мен болашағы туралы айтып беруін өтініпті. Сонда ғұлама әлгі кісіге: «маған ұлыңның достарын ертіп әкел, сонда оның кім екенін және болашақта кім болатынын айтамын» деген екен дейді. Яғни,  адамның кім екенін тану үшін кіммен араласатынына назар аударсаңыз, жеткілікті.

Адамды қоршаған орта қалыптастырады

Қоршаған ортаның адамға ықпалының өте зор болатынын ешкім де теріске шығара алмайды. Біздің балалық, жастық шағымыз өткен кеңес заманында құдайсыздық түсінік үстем болды. Жастар арасында арақ ішпейтін, темекі тартпайтын адам өте сирек болатын. «Байлық мұрат емес, кедейлік ұят емес» деген түсінік үстемдік алды.

Ал қазіргі қоғам кеңес заманынан мүлдем өзгеше. Соған орай, адамдардың ұстанымы мен көзқарастары да түбегейлі өзгерді. Ақша билеген қазіргі қоғамда ең басты мақсат – байлық болса, кедейшілік ұят қана емес, нағыз қорлық саналады. Ал үлкендерді қойып, жастар, тіпті мектеп жасындағы балалар да мешіттерге барып, намаз оқитын болды.

Адамдарды мына фәни дүниеге байлап, оны соншалықты қызық, тартымды және қымбат етіп көрсететін не? Егер ақылмен зер салып қарасаңыз, мына дүниеде адамға шынайы бақыт әкеліп, қуаныш, шатыққа бөлейтін ештеңе жоқ. «Дүние жалған» деп қазақтың текке айтпағанын дәлелдейтін жайлар қадам басқан сайын кездесіп жатады. Бірақ соның бәріне қарамастан, адамдар осы жалған дүниені бәрінен артық санап, бақытты боламын деген үмітпен тірлік кешеді.

Жүз жылғы жұмақтан, бір күнгі тірлік артық па?

Базарда танысымен әңгімелесіп тұрған арба сүйреп нәпақа тауып жүрген жігіт «жүз жылғы жұмақтан, бір күнгі тірлік артық» дегенді айтты. Жұмақ дегеннің не екенін о дүниеге барып қайтпаған, көзімен көрмеген пенде қайдан білсін. Оны біз алыстағы қиял-ғажайып ертегінің елесі деп түсінеміз. Ал  бабаларымыз «жалған» деп ат қойған мына дүние көз алдымызда. Сондықтан, ол көңілімізге де, санамызға да жақын және таныс.

Ыстық болса ыстықтадым, суық болса тоңдым деп, ауыратын, қартаятын, ақырсында өлетін және ештеңеге шыдамайтын тән арқылы байланған мына фәниде шындығында  бақыттан басы айналып жүрген адам жоқ. Ұлы Абай айтқандай: «жылап келіп, әбіржіп кететін» фәни жалғанда пенде азап пен тауқыметтен көз ашпай өтеді. Дегенмен, арасында аздаған жылт еткен қызықтары болып тұрады. Адамға фәни жалғанды тартымды етіп көрсететін де сондай азын-аулақ қызықтары екені анық.

Мұсылмандардың түсінігінше, ақырзаман жақындағанда жер бетіне сайтанның таралымы тажал келіп, жасырын түрде өзінің адамдарды азғырып, аздыру әрекеттерін жасайды және  белгілі бір мерзімге жер бетіне әмірін жүргізеді. Барша халықтарға емес, тек сайтанның тіліне еріп, азғандарға. Христиан түсінігінде ол антихрист деп аталады және оның қызметі тажалмен егіз қозыдай ұқсас. Яғни, осыған қарап, ақырзаман таяғанда келетін сайтан бейнесіндегі тіршілік иесінің дініне, тіліне, нәсіліне қарамай барша адамзат үшін қатерлі екенін аңғаруға болады.

Адамзтты аздыру бағдарламасы белсенді әрекет етуде

Батыс елдері миллиардтаған ақша бөліп, адамдарды, әсіресе ақылдары әлі толыспаған жасөспірімдерді аздырудың түрлі бағдарламаларын дамушы елдерге тықпалап, азғындықты әлемге барынша белсенді түрде таратып жатыр. Батыс елдерінің бәрі дерлік бір жыныс өкілдерінің үйленуіне рұқсат ететін заңды қабылдады.

Таяуда әлеуметтік желіде АҚШ-та гейлердің шеруіне қатысқан қазақстандықтың біздің еліміздің туын желбіретіп ең алдыңғы қатарда кетіп бара жатқан суреті жарияланды. Гей деп аталатын жынысы еркек, бірақ өздерін әйел сияқты сезініп, бір-бірімен шағылысатын азғын жандар өздерінің осы әрекеттерін барша әлемге жариялап, бізді көріңдер дегендей әлсін-әлсін көшеге шеруге шығатыны туралы БАҚ айтып, жазып жатады.

Мына фәни дүниеде бәрі де шектеулі, яғни әрнәрсенің шегі, өлшемі  болады. Үйдің, елді мекеннің, тау, өзен, теңіздің, мұхиттың, тіпті аспан мен жердің де шегі бар. Жан-жануарлардың, адамның әрекеттерінің, өмірінің де белгілі шектері бар. Жан-жануарлардан адамның бір ерекшелігі сонда: оның әрекет шегі хайуандарға қарағанда көбірек және ол ар-ұят өлшемімен белгіленген.

Шектен өту құрдымға құлатады

Жаратқан белгілеп қойған шектен ауытқу жанды-жансыз нәрсе үшін барлық уақытта да қауіпті болмақ. Мәселен, жер өз осімен және Күнді белгілі шапшаңдықта, белгілі қашықтықта  айналып жүреді. Егер Жер айналысының шапшаңдығы сәл-пәл өзгерсе, бұл жер үшін де, онда тіршілік ететін мақұлықтар үшін де опатпен аяқталар еді.

Жан-жануарлардың бәрі де Алла белгілеп берген шекте өмір кешеді. Хайуандар мен аңдар, өсімдіктер Жаратқан белгілеген шектен шығуға еш талпынбайды. Ал саналы адамның Алланың белгілеген шегін бұзып жататын жайлары жиі ұшырасады.

Сұлу, сымбатты болу екінің бірінің маңдайына жазылмаған. Өзінің сыртқы келбетіне көңілі толмайтын адамдар көп, әсіресе қыз-келіншектер үшін сұлу, сымбатты болмау ең үлкен бақытсыздық болып қабылданады. Сыртқы кейпінің тартымды болмауына байланысты өздерін бақытсыз санап, өмір бойы қорланып өтетін жандар бар.

Тән – бұл сыртқы киім іспетті

Егер адам өзін ет пен сүйектен жаратылған тәнмін деп санайтын болса, онда сыртқы келбетінің тартымсыздығы – ол үшін ең үлкен бақытсыздық болып қабылданады және өле өлгенше содан қорланып, тауқымет тартып өтеді. Ал рухани білімді меңгерген, Абсалютті Ақиқатты түсінетін адам сыртқы кейпі үшін басын ауыртып еш қиналмайды.

Веда ілімінің шыңы саналатын Бһагавад Гитада материалдық дүниедегі барлық жанды-жансыз заттар түгел Жаратқанның 8  түрлі қуатынан пайда болатыны айтылады. Ол қуат мыналар: 5 дөрекі қуат – жер, су, ауа, от және эфир; 3 нәзік қуат – ақыл, зерде және жалған эго. Осы 8 қуат барша материалдық тіршіліктің түп негізі болып саналады.