АҚИҚАТ

Басты рөлде Борат деп лақап ат қойып біздің еліміз туралы кино шығарған  американдық сайқымазақ Саша Коэнді жерден алып, жерге салып, тіпті оны атып өлтіретін киллер іздеу керек деп жатқан адамдардың  көзқарасы «бетің қисық болса, айнаға өкпелеме» деген қазақы нақылға келетін тәрізді. Ау, американдық сайқымазақ елімізді мазақ етіп, жалған айтып жала жауып жатқан жоқ қой, айтса шырылдаған шындықты айтты. Ол үшін ренжуге бола ма. Сайқымазақтың әрекеті жанымызға батып, намысымызға тисе, онда мазақ болмау қамын жасап, мінімізді түзеуіміз қажет.

Клоунстандағы қызық жайлар

Жақында Борат туралы түсірілген жаңа фильмнің үзіндісін көрдім интернеттен. Клоунстан деген ел бар, онда клоундар деген халық тұрады деген барлық қазақтың намысына тиетіні айтпаса да түсінікті. Десе де, онда айтылған біраз жайлардың шындық екенін мойындауымыз қажет.

Квантты физика ғылымы пайда болғаннан кейінгі кезеңде табиғат, жанды және жансыз заттар туралы көзқарас түбегейлі өзгерді. Біз сезім мүшелері арқылы сезінетін жанды, жансыз заттардың бәрі қуат екендігін білдік. Егер миллиардтаған есе үлкейтіп көрсететін микроскоп арқылы қарайтын болсаңыз тас та, ағаш пен адам да үнемі тербелісте болатын қуат екенін көрер едіңіз. Осылайша, мына өзіміз өмір сүріп жатқан әлемде үнемі тербелісте болатын қуаттан басқа ештеңе жоқ болып шықты.

Қуат деген не?

Материалистік ғылымның мектептен бастап санамызға сіңіретін қуат туралы түсініктері ғылым дамыған сайын толымды және шынайы еместігі байқалып, ол бүгінде біршама өзгеріске ұшырады. Адамның, жан-жануарлардың қара күш түрінде көрінетін физикалық қуатынан басқа, табиғаттың қуаттары да аз емес. Мәселен, желдің, күннің, ауаның, судың қуаттары. Қазіргі күні жел, күн қуатын пайдаланып, электр энергиясын өндіріп жатқаны бәрімізге белгілі.

Таяқтың екі ұшы болатыны сияқты, әрбір құбылыстың да екі қыры болатынын бағамдауға болатындай. Медицина қызметкерлерінің өзі ауру деген біржақты жағымсыз нәрсе емес, ол адам ағзаларын тазартады дегенді айтады. Біз жаман деп санаған нәрселердің астарында жақсы жақтары да болатынын оншалықты байқай бермейміз. Биылғы жылдың ақпанында Қытайда басталып, содан кейін барша әлемге тараған короновирус дертінің жағамсыз жақтарымен қоса, жағымды тұстары да бар екен.

Тойдағы дарақылық

«Тойың тойға ұлассын» деп  әндететін, қит етсе той жасауға құмар қазақ жұқпалы дерт салдарынан енгізілген карантинге байланысты той-томалақты ұмыта бастады. Бұның қандай жақсылығы бар? –деп сұрарсыз. Оның әсіресе, тойшыл қазақ үшін көп жақсы жақтары бар. Өткенге ой жіберіп қараңызшы: соңғы кезде бір-бірімен жарысып той жасаған қазақ ақыл-естен айрылып, тіпті есіріп кеткен жоқ па. Баласы мектепке барса – той, бірінші сыныпты бітірсе – той, сүндетке отырғызса – той, мектеп бітірсе – той, оған қоса қаптаған мерейтойлар, үйлену, қыз ұзату тойлары, ерлі-зайыптылардың бірге тұрған жылдарына байланысты күміс, алтын, бриллиант аталатын тойлар бар. Ал, соңғы кезде өлген адамдарға берілетін дұғалар да кішігірім той сияқты өткізілетін болды.

Адамзат тарихына ой жіберіп қарайтын болсақ, әр дәуірде қоғамды өзгертетін белгілі бір тарихи тұлғалардың болғандығын байқаймыз. Шындығында, тарихты жасайтын да сондай жеке тұлғалар, яғни көшбасшылар. Бірақ та, ондай көшбасшыларды уақыт туғызады және сол уақыттың талабына орай әлгі тұлғалар қоғамды белгілі жаққа қарай өзгертетін әрекеттер жасайды.

Ескендір Зұлқарнайын, Шыңғыс хан, Петр патша…

Қасиетті Құран кітабында Ескендір Зұлқарнайын туралы арнайы аяттар бар. Қасиетті кітаптқа есімі енген патша кім еді және ол адамзат тарихын өзгерту жолында не істеді? Бүгінде Македония деп аталатын шағын ғана ел осыдан 2,5 мың жыл бұрын да болған. Мұсылмандар Ескендір атаған Александр Македонский сол елдің патшасы болған. Осы шағын елден шыққан патша іргелес мемлекеттерді жеңіп, өзіне қаратады. Содан кейін көк теңізден жүзіп өтіп, сол тұста Азия құрлығының көп бөлігін билеп тұрған атақты парсы державасына қарсы соғысқа кіріседі.

Молда-имамдардың сөзіне илансақ, Алла кешірмейтін күнә жоқ, Жаратқан шексіз мейрімді және Ол адамдардың жасаған барлық күнәсін оп-оңай кешіре бермек. Дегенмен де, осы арада ой қисынына салсақ, молдалардың бұл айтқандарынан шындығында адамдардың көңілін табу үшін ақиқатқа аздап жалғандықты араластырған әңгіме екенін ұғынуға болады. Өйткені, Құранда қиямет қайымда адамдардың қиямет сотына тартылатыны және онда бұл дүниеде жасаған барлық жақсы-жаман әрекеттері түгел алдынан шығатыны, сол әрекеттері үшін жауапқа тартылатыны аққа қара жаққандай анық айтылған. Ендеше, Алла адамның сұраған барлық күнәсін түгел оңай кешіре салады деу ешқандай да қисынға келмейді. Шындығында, Алла ешқашан кешпейтін аса ауыр күнәлар да бар.

Қиянат жасау – кешірілмес күнә

Алла адамдардың бәрін бірдей саналы етіп жаратты және бәріне бірдей мүмкіндік берді. Жаратқан барша адамдарға қасиетті кітаптар беріп, пайғамбарларын жіберді, оларға ненің жақсы, ненің жаман екенін, ауыр күналар туралы айтып, түсіндірді. Қасиетті Құранда Алла барлық періштелерге адамға бас иіп, құрмет көсретуді бұйырады. Сонда тек ібіліс қана тәкаппарлықпен бас имейтінін айтады. Осы себепті, ол Алланың қарғысына ұшырап, қиямет қайымға дейін жұмақтан қуылады.

Адамзат баласының өткен тарихына көз жүгіртсек, ұдайы ғылыми-техникалық жағынан дамып, өркениеті өркендеу үстінде келе жатқандай көрінеді. Шындығында олай емес екен. Біз қазір өзімізге белгілі бес-он мың жылдықтағы оқиғаларға ғана назар аударып, осылай қорытынды жасай аламыз. Ал миллиондаған, миллиардтаған жылдық тарихқа ой жүгіртсек, адам атты екі  аяқты саналы пенденің жер бетінен мүлдем жойылып кетіп, қайта пайда болған кездерінің аз еместігін бағамдауға  болады.

Ақырзаман аңыз емес

Жер бетін топан су қаптап, адамдардың түгел суға кеткені жайлы аңыз әңгімелер барлық дерлік халықтарда бар. Осындай апатта Алланың әмірімен өз отбасын және барша аңдар мен құстарды, жануарларды кемеге салып алып, суға батпаған биік таудың басына апарып құтқарған пайғамбар немесе әулие туралы аңыз әңгімелер көп ұлттарда кездеседі. Бұндай аңыз қазақтарда да бар. Қазақ аңызы бойынша  адамзат пен жан-жануарды құтқарған Нұх пайғамбардың кемесі Қазығұрт тауының басына келіп тоқтапты дейді.

Ежелгі грек ойшылы Платонның су ортасындағы үлкен аралда тірлік кешкен өркениеті биік деңгейге жеткен Атлантида туралы жазбалары сақталған. Атланттар тіпті, қазіргі адамзат баласы жеткен өркениеттен де биік деңгейге көтерілген сияқты. Дегенмен, сондай биікке жеткен атланттардың мекені бір түнде су астына кетіп, халқы опат болады.

Қазір әлемді дүрліктірген жұқпалы қатерлі дерт – короновирус қайдан келді, қалай пайда болды?  Қорқынышқа бой алдырған адамдар бұл не ауру, оның шығу себебі неде деген мәселеге көңіл аударуды қажет етпейтіндей. Керісінше, аурудан қалай қорғанамыз, жұқтырып алудан қалай сақтанамыз деп жанталасып жатқан жұрт. Қатерлі дерт қазақ елін де айналып өтпеді. Қазір еліміздегі ең үлкен екі қала – Астана мен Алматы тарс жабылып, карантин жарияланды.

Короновирус сонша қатерлі ме?

Қазіргі күні Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, 200 мыңдай адам осы дертке шалдыққан, өлгендер саны 8 мыңға жетіп жығылады. Ал енді мынаған назар аударыңыз: осы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының дерегінше, күн сайын СПИД дертінен 5 мың, туберкулезден 3 мың адам өледі екен. Әрбір 6 секундта бір адам СПИД дертін жұқтырады.

Міне, осы цифрлармен салыстырғанда қазір жұрттың үрейлерін ұшырып, ақыл-естен айрылардай күйге түсірген, тұтас мемлекеттерді карантин жариялатып, оқшаулатып тастаған короновирус дерті пілдің жанындағы құмырысқадай түкке тұрғысыз болып қалмай ма. Шындығында солай ғой. Осы күнге дейін СПИД-тен 70 миллиондай адам өлген екен. Ал 8 мың адамды өлтірген короновирустан неге жұрт сонша шошынады?

Қазір көріпкел дегендер қай жерде де жетіп артылады. Өздерінше әр жылға, тіпті ұзақ мерзімдерге арнап көріпкелдік болжам жасап, соны интернет арқылы айтып, жазып жататындар аз емес. Шынын айтқанда, бойларында қанша таланты бар, көріпкел десе де, ондайлардың ешқайссының болжамдары 100 пайыз шындық болып жатқан жоқ, әрі кеткенде 50-60 пайызды болжаса, соған бөріктерін аспанға атып, өздерін дүниенің кілтін ұстап тұрғандай сезініп жататындар бар.

Болашақты болжаудың ең сенімді тәсілі – сараптама

Картамен бал ашып, кофеге қарап болашақты айтатындар, жұлдыздың орналасуына қарап болжайтындар, тағы да басқа толып жатқан көріпкелдердің  қолдарынан келмейтін шаруаны бойларында еш қасиеті жоқ қарапайым жандар жасай алады. Олар жәй ғана қазіргі оқиғалар мен өткен жағдайларды таразылай отырып, сараптама жасайды да, болашақ даму бағдарын дәл басып айтып береді.

Менің мамандығым тарихшы. Қазіргі материалистік ғылым оқытып жатқан адамзат тарихы 7-10 мың жылдық шектен басталады. Одан арғы жағы – ғылым үшін жәй болжамдық негізге құрылған аңызға көбірек ұқсайтын жайлар ғана. Ал сол ғылымға белгілі оқиғалар тізбегін алып, қазіргі жағдайымен байланыстыра өзімізше сараптама жасайтын болсақ, адамзат баласын болашақта не күтіп тұрғанын 100 пайыз болмаса да, 70-80 пайыздық дәлдікпен айтып беруге болады.

Мәңгілік ұғымы қайдан шықты және ол шын мәнінде нені білдіреді? Мына қағидатқа назар аударып қараңыз: егер мәңгілік деген ұғым бар екен, онда мәңгіліктің де болғаны ғой. Яғни, мәңгілік ұғымы ойдан шығарыла салған жоқ, оған негіз болған бір арқау бар. Дегенмен де, егер ақыл таразысына салып қарар болсақ, өзіміз өмір сүріп жатқан материалистік дүниеде мәңгілік ештеңенің жоқ екенін бағамдаймыз. Сонда мәңгілік ұғымы қайдан шықты?

Мәңгілік деген ұзақ мерзім бе?

Біз өмір кешіп жатқан материалистік дүниеде ең алдымен, уақыт өлшемі бар. Барлық жанды-жансыз заттарға тікелей ықпалын тигізетін қуат – уақыт. Уақыттан жеңілмейтін ештеңе жоқ. Қазақ «өзекті жанға бір өлім» дейді. Яғни, уақыты келгенде кез-келген пенде ажалдың ащы дәмін татады. Өлмейтін ешкім жоқ. Ал өлім тек адамға ғана қатысты емес, жан-жануарлар, аң-құстар, өсімдіктер, тіпті өзен-көлдер мен теңіздер, таулар, оны айтасыз Күн, Ай, Жер сияқты планеталар мен жұлдыздар – бәрі уақыты келгенде өшіп жоғалады.

Қазіргі адамзат баласының тарихы ары кеткенде 5-7 мың жылдықпен ғана шектеледі. Ең алғашқы адамзат мәдениеті мен мемлекеті орныққан қос өзен жағалауы, Таяу Шығыс елдері тарихынан осыны көруге болады. Ең ежелгі мемлекеттер саналатын грек, қытай, үнді мемлекеттері өз тарихын 2-3 мың жылдықтан алады.

Айналасындағы жандармен әрдайым жылы қатынаста болатын жұмсақ мінезді адамдар болады, сондай-ақ, үнемі қабағы қарс жабылып, сәл нәрсе үшін айналасындағылармен ұрысса жөнелуге әзір тұратын ызақор жаман мінезді пенделер де бар. Мінездің жақсы, не жаман болмағына әсер ететін факторлар көп, ең негізгілері ретінде  тауабітті бойына қалыптасқан мінезі, айнала қоршаған ортаның әсері, өмір жолында кездесетін түрлі қиындықтар мен кедергілер, т.б. атауға болады.

Жаман мінез жарға жығады

Мінезі жаман адамның өмірде бақытты болуы мүмкін емес, өйткені ондай пендені мына фәнидің игілігі саналатын – байлық, мансап, атақ сияқты жетістіктердің ешқайссы да шынайы қуанышқа бөлей алмайды. Ондайлар өмірдің жағымды жағын емес, тек көлеңке жағын ғана көріп, өз жетістіктеріне тәубе етуге құлықсыз болады, керісінше, қолы жетпеген игілік туралы ойлап, бұл әрдайым оның көңіл күйін бұзып жатады.  

Қызғаншақтық, ашушаңдық, ұрысқақтық, сараңдық, нәпсіқұмарлық, атаққұмарлық, мансапқорлық, дүниеқұмарлық сияқты жаман қасиеттер бойына жинақталған адам шынайы бақыт пен қуанышты сезіне алмайтыны бір басқа, айналасындағы жандармен үнемі жаман қатынаста болып, өз өмірін қиындатып алады. Үнемі басқалардың жетістігіне күйініп, басынан бір ауыз сөз асырмай ұрыссы жөнелетін мұндай пенделер әдетте стресс, депрессия деп аталатын бүгінде кең таралып кеткен жүйке ауруларына жиі шалдығады.