АҚИҚАТ

Қазіргі күні әлем халықтары ұстанатын негізгі 5 дәстүрлі дін бар, олар: ислам, христиан, иудей, буддизм және индуизм. Осы дәстүрлі діндердің арасындағы ең жасы саналатын ислам дінінің пайда болғанына 1,5 мың жылдан астам уақыт өтіпті. Ең ежелгі дін саналатын индуизм 5 мың жылдан бастау алады. Яғни, бұл діндер адамзатқа мыңдаған жылдар бойы қызмет етіп келеді.

Дін ілімі

Жоғарыда аталған бес дәстүрлі діннің бәрінде өз діндерін ғылыми негізде дамытуға біршама көңіл бөлінген. Десе де, соңғы кезде сол дінді зерттеп-зерделейтін дін ілімі біршама тоқырап, дамымай қалған жайы бар. Соған орай, дін ілімі деген діни шарттар мен парыздарды тізбектейтін немесе құрғақ уағызға құрылған ережелер болып қалғандай.

Дәстүрлі діндердің арасындаы ең ежелгісі және өмірдің барлық саласын қамтитын ғылымға негізделгені – индуизм діні немесе оны ведалық ілім деп атайды. Ведалық ілімде дінге қатысты жан-жақты және терең түсінік берілген. Ол жалғыз индуизм дініне ғана емес, барлық дінге қатысты.

Ғылым мен техниканың шарықтап дамуы адамдарды  қол еңбегінен босатып, бос уақыттарын қалауларынша өткізулеріне мүмкіндік жасады және бос уақыт деген де көбейді. Ресми демалыс саналатын сенбі-жексенбіні былай қойғанда, жылына ондаған күндерді алатын түрлі мейрамдар бар, оған жылына бір рет берілетін отыз күндік еңбек демалысын қосыңыз. Жұмыс күнінің небары 8 сағатқа созылатынын, қалған уақытта демалатыныңызды естен шығармаған жөн. Осылардан байқап отырғанымыздай, қазір адамдарда бос уақыт деген көп, тіпті өте көп екен.

Уақытты тиімді пайдаланбаудың зардабы

Ведалық ілімнің түсінігі бойынша уақыт деген бұл Жаратқанның бір сыйпаты, яғни қуаты болып саналады және ол Кала деп аталады. Уақытын тиімді пайдаланбаған адамды Жаратқанның  қуаты болып табылатын уақыт, яғни Кала жазалайды. Қалай? Енді соған назар аударалық.

Көп адамдар демалыс күндерін ұйықтаумен немесе теледидар қарап, еш пайдасы жоқ сериалдар мен хабарларды тамашалаумен, болмаса қонаққа барып, ішіп-жеп көңіл көтерумен өткізіп жатады. Бұның бәрі уақытты тиімсіз пайдаланудың айқын көрінісі. Осылай өз уақыттарын пайдалы істермен айналыспай, босқа өткізетін адамдар қызығы сол, әрдайым шаршап, көңілсіз жүреді. Тіпті, демалыс күндері түске дейін ұйықтап, күнұзақ теледидар қарап текке жатса да, олар дүйсенбі күні жұмысқа шыққанда шаршап, жабырқау күйде болады.

Ресей мен Украина арасындағы соғыстың жүріп жатқанына  бір жарым айдай уақыт өтіпті. Осы мерзім ішінде Украинаның көптеген елді мекендері мен қалалары қиратылып, мыңдаған адам қаза тапты, көптеген соғыс техникалары жойылды. Осы жайларға қарап, соғыс деген адамзатқа ешқашан да игілік әкелмейтінін бағамдауға болады. Дегенмен де, адамдардың өзара тіл табысып, келісімге келу арқылы шешуге болатын жайларды қарудың күшімен шешуге тырысатын жағдайларының кездесіп жататыны өкінішті.

Мерт болған жауынгерлер, қираған техника…

Ресейдің ресми ақпараттарына назар аударатын болсақ, арнайы операция деп аталған, шын мәнінде үлкен аумақты қамтыған соғыста қазақ тапқан орыс жауынгерлерінің саны мыңнан сәл ғана асады, соғыс техникаларының қирап, жойылу  саны да оншалықты көп емес. Ресей әскері алыстан ататын қанатты ракеталармен жоғары дәлдікте тек қана әскери нысандарды атқылауда. Бірақ та, Украиналық блогерлер мен ақпарат құралдарының  интернет арқылы таратып жатқан  видеоайғақтарынан ресейдің қанатты ракеталарының әскери нысанға емес, көбіне тұрғынүйлерге, әлеуметтік нысандарға құлап, аса ауыр зардап әкеліп жатқанын көруге болады. Қоршауда жиырма күннен аса уақыт тұрған 400 мыңдай тұрғыны бар ірі қала Мариуполь бүгінде түгелге жуық қиратылған. 2,5 миллион тұрғыны бар Харьковтың жартсына жуығы қиратылған. Атқылау мен бомбалаудың салдарынан үйіндіге айналған кенттер мен селолар да бар.

Барлық дәстүрлі діндердің ең басты мақсаты – адамдарды Құдайға қызмет етуге тарту, оның тиімді тәсілдерін меңгеруіне көмектесу. Өкініштісі сол, дәстүрлі діндердің барлығы дерлік, өздерінің осы басты міндетіне назар аудармай, адамдарды жаттанды діни шарттарды орындауға жұмылдырудан аспай отыр. Осыған орай, дәстүрлі діндерді ұстайтындардың бәрі дерлік, өздері құлшылық етіп жүрген Құдай туралы ештеңе білмейді және Жаратқанның пенделерден не қалайтынын, діни парыздарды орындаудың не үшін қажеттігін жете түйсінбейді.

Құдайдың тіршілік иелерінен қалайтыны не?

Қасиетті Құранда «Мен жын мен адамзатты Өзіме құлшылық етулері үшін жараттым» деген аят бар. Яғни, Құдайдың пенделерден тілейтіні – Өзіне құлшылық етулері екен. Құдайға қызмет ету – бұл жалғыз саналы адам ғана емес, барша тіршілік иелерінің табиғи болмысы. Бһагавад Гитада Тәңірі Кришна барша тіршілік иелері Өзінің мәңгі ажырамас бөлшектері екендігін айтады.

Мысалы, менің саусағым, менің ажырамас бөлшегім. Егер саусағымды кесіп алып тастаса, ол денеден бөлектенеді және өзінің саусақ қызметін атқарудан қалады. Саусақ денемен бірге тұрғанда ғана өз міндетін атқарады. Сол сияқты әрбір тіршілік иесі Жаратқанның мәңгі ажырамас бөлшегі, сондықтан осы табиғи ахуалын түйсініп, бар әрекетін Құдайға бағыштаса, сонда ғана табиғи болмысын табады.

Кеңес заманында құдайсыз атеистік түсінік үстем болса, қазір діндарлар қатары жыл санап өсіп келеді. Мешітке барып намаз оқитындардың арасында, тіпті мектеп оқушылары, студенттер де аз емес. Ғалымдар, лауазымды қызмет атқаратындар, мемлекеттік қызметшілер арасында да дін жолын ұстанатында көптеп кездеседі. Осылайша діндарлық белең алған бүгінгі күні дегенмен, адамдардың көбі Құдай туралы жарытып ештеңе білмейді.

Құдайды танудың үш деңгейі

Бір Құдайға сенуді ұстанатын ислам, христиан, иудеизм діндерінде Құдайдың аты көп аталғанымен, бірақ та сол Жаратқан туралы жарытып ешқандай түсінік берілмейді. Ислам дінінде Құдай туралы түсінік «мекені, тұрпаты, ортағы жоқ, ақылға сыймайтын, табиғатын ешкім танып біле алмайтын» деген сияқты сөздермен шектеледі. Ал христиан дінінің қасиетті кітабы Інжілде «Құдай адамды өзіне ұқсатып жаратты» деген сөз бар.  Бірақ та, христиан дінінде де Құдай туралы нақты және толымды түсінік жоқ. Иудейлердің қасиетті кітабы Тәуратта Мұса пайғамбардың Синай тауында Құдаймен сөйлесіп, Одан халық ұстанатын шарттарды алғаны жайында айтылады. Дегенмен, бұл кітапта Құдайды жанған от бейнесінде көрінді дегеннен басқа нақты ақпараттар берілмейді.

Соңғы жүз жылда өзін Иса пайғамбармын деп атаған адамдардың саны жүзден асып жығылады екен. Оған қоса, ақырзаман қарсаңында келеді, жер бетінде имандылыққа негізделген патшалық құрады деп хадистерде айтылған Мағдимін деушілер қатары да жыл санап қалыңдай түсуде. Біз сөз еткелі отырған адам да өзін Мағди немесе қазақша Мадимін деп атап, Алланың елшісімін деп жарияға жар салуда. Сонымен, бұл кісі шынында да Алланың елшісі ме, әлде пайғамбармын деп дабыра жасап жүрген жалған пайғамбарлардың бірі ме?

Пайғамбарлық қалай қонды?

Ютуб каналынан өзін Мадимін – Алланың елшісімін, екі дінді – ислам мен христиан дінін біріктіру үшін келдім деп жүрген азамат туралы оның өз аузынан айтылған видеосұхбаты бар екен. Құлақ түріп тыңдап, қарап шықтық. Оның өз айтуынша уақиға былай орын алған.

Бұл 1992 жылдың қыс айы екен. Жаңа жылды қарсы алу кеші болса керек. Ол кезде өзін Алланың елшісімін деп атап жүрген Бақытбай Сейітов – Бақиятулла Қарқаралы өңірінде тұрған. Кешкілік жаңа жылды қарсы алу үшін отбасымен дастарханда отырады. Дастарханда тамақпен бірге шампан қойылады.

Осыдан бір айдай бұрын 1 АҚШ доллары 425 теңге еді, содан кейін теңге бағамы 525-ке жетіп, қазір аздап төмендеп, 515-тен сатылуда. Сөйтіп бір айдың ішінде теңге 100 пунктке бірден құлдырады. Өкініштісі сол, теңгенің құнсыздануынан ешкім қорғай алмайды және мемлекет тарапынан да ешқандай кепілдік жоқ. Сондықтан жинап жүрген азын-аулақ ақшасын құнсызданудан сақтау әркімнің өз жеке басының ісі болып табылады.

Құнсызданудан қорғанудың тәсілі – әртараптандыру

Ақшаның құнсыздануы нарықтық қоғамда болмай қоймайтын құбылыс және бұл әлемнің барлық елдерінде бар. Осыған орай, ақшаны құнсызданудан қорғаудың амалын да адамдар ерте кезден ойластырып, тәжірибе жүзінде сынақтан өткен амал-тәсілдерді іріктеп алып, қолданып жатады. Мен сіздің назарыңызға  өзім тәжірибе жүзінде қолданып жүрген сондай тәсілдердің бірін  ұсынамын.

Бұл тәсіл инвестициямен көп уақыттан бері айналысып келе жатқан тәжірибелі инвесторға емес, негізінен оны жаңа бастап жүрген адамға арналған. Оның қолайлылығы сонда: сіздің ақшаңыз ұдайы ақырындап болса да өсіп, көбейеді және ақшаңызды жоғалтып алу қаупі барынша азаяды. Яғни, ең қауіпсіз, сенімді және қолжетімді тәсіл.

Қазір барша әлемнің назары Украинада. Міне, үшінші жетіге кетіп барады, Ресей қарулы күштерінің бейбіт елге баса көктеп кіріп, елді мекендер мен қалаларды ұшақтармен бомбалап, қашықтан ататын снарядтармен жермен жексен етіп жатқанына. Екі миллионнан астам тұрғыны бар Харьков қаласы Ұлы Отан соғысы кезіндегідей жермен-жексен болып қиратылғанын видеолардан көріп, жүрегің ауырады.

Украиндықтарға орасан зор қайғы-қасырет әкелген қанды соғыс оны ашып, жат елге басып кірген Ресей мемлекетінің өзіне  де ауыр тиетіні қазір анық аңғарылып қалды. Путин мен айналасындағылардың екі-үш күнде Украина әскерін тас-талқан етіп жеңіп, шетелге бассауғалап қашқан Зеленскиидің орнына Янукович сияқты айтқанды істеп, айдаумен жүретін қуыршақ президентті қойып, елді түгел өзімізге бағынышты етеміз деген жоспарлары жүзеге аспайтыны қазір анық белгілі болып қалды. Қазақтың «тоқал ешкі Құдайдан мүйіз сұраймын деп жүріп, құлағынан айрылыпты» деген нақылындағыдай жағдай қазір Ресейдің басына төніп тұр. Ол қандай қатер? Енді соған кеңірек тоқтала кетейік.

«Ақпаратты билеген әлемді билейді» деген сөздің ақиқаттығын дәлелдейтін жайларды өмір үнемі алдымызға тартып отырады. Ғылым мен білімнің барлық саласы шарықтап дамығанына қарамастан, өзіміз өмір кешіп отырған 21-ші ғасырды «ақпарат ғасыры» деп атауымыздың да өзіндік үлкен мәні бар. Өйткені, ақпараттың адам санасына әсерінің күштілігін қазіргі ең қуатты қару – ядролық қарудың күшімен салыстыруға болар еді.

Халықтың 70 пайызы соғысты қолдайды

Ресейдің Украина жеріне басып кіріп, қанды соғыс болып жатқанына да біршама күндер өтті. Осы қысқа мерзімнің ішінде мыңдаған адамның өмірін жалмаған қанды соғыс украйналықтарға айтып жеткізгісіз орасан зор материалдық шығындар да әкелді. Ресейлік ұшақтардан тасталған бомбалар мен алыстан ататын қанатты ракеталардың соққысы салдарынан елдің астанасы Киевтен бастап, ірілі-ұсақты қалалары түгел зардап шегуде. Қираған ғимараттардың қатарында көп пәтерлі тұрғын үйлер де аз емес.

Өкінішке орай, көп адамдар өмірдің түрлі салалары бойынша қысқа-нұсқа тұжырымдалған және ұзақ жылғы тәжірибеде сыналған халық нақылдарына ой жүгіртіп, көңіл аудара бермейді. Шындығында, халық нақылдарынан үйренеріміз, оны пайдаланып, нақты өмірде игіліктерге жетер мүмкіндіктеріміз мол. Сондай пайдалы нақылдардың бірі – Қанағат қарын тойғызады. Неге бұлай, енді соған көңіл аударып көрелік.

Адамның ең басты жауы

Адамның ең басты дұшпаны кім? Егер сіз бұл сауалға шындыққа тура қарап, ақыл таразысына сала отырып назар аударар болсаңыз, ең бірінші жауыңыз басқа емес, өзіңіздің тойымды білмейтін ашкөз нәпсіңіз екендігін ұғар едіңіз. Иә, ең басты және аса қатерлі жау – нәпсі. Ол ешқашан тойдым деп айтпайды және күндіз-түні сізді азаптап, түрлі әрекеттер жасауға еріксіз мәжбүрлейді.

Нәпсінің қатерлі жау екендігіне көз жеткізу үшін алысқа бармай-ақ, өзіміз жақсы білетін бір адамның өмірін мысалға алып қарасақ, көз жеткізуге болады. Ол адам – Алла барлық тілектерін орындаған, атақты да, мансап пен байлықты, денсаулық пен ұзақ ғұмырды, басқа да фәни игіліктерді молынан берген бұрынғы Қазақстан президенті, елбасы Нұрсұлтан Назарбаев.