Записи с меткой «ислам діні»
Ілім-білім үйрену – парыз
Ислам дінінің тарата айтар болсақ 40 парызы, яғни орындауға тиісті міндеті бар екен. Солардың бірі – ілім-білім, оның ішінде дін ілімін үйрену. Дін ілімін үйренбеген адам мұсылмандық парыздарын қанша тырысып орындағанымен, уақыт өте келе санскрит тілінде апарадха деп аталатын дінді қорлауға ұшыратады. Ал дінді қорлау діни шарттар мен парыздарды ұқыпты орындағанға қарамастан, имандылықтан айырып, күнәға батырады, ақырсында діннен бездіреді.
Пайғамбардың хадистерінде біліммен жасалған тағат ибадаттың білімсіз жасалған ибадаттан мың есе артық екені айтылған. Неге мың есе артық? Мысалы, намазды алып қарайық. Білімсіз адам да дәретін алып, жайнамазға тұрып, жүзін құбылаға қарата намазын оқиды, білімді адам да дәл солай жасайды. Соған қарамастан, неге білімсіз адам уақыт өте келе иманынан ажырап, намаз оқығанына қарамастан жүрегі бітеліп, құрдымға құлайды?
Осы арада мына жайға назарыңызды аударғым келеді: мына фәниде кез-келген пендешілік әрекетті жасағанда оның нәтижелі болмағы білімге байланысты болатынын ешкім теріске шығара алмайды. Мәселен, үй салдыңыз делік. Сіз құрылысшы емессіз, бірақ үйді қалай тұрғызатынын біреулерден естіп, сырттай бақылап көре жүре көкірегіңізге түйгендеріңіз бар. Міне, соларды есіңізге алып, үйді өз күшіңізбен, өзіңіз салуға бекіндіңіз. Сөйтіп, құрылыс материалдарын алдыңыз, іргетасын құйып, қабырғасын көтердіңіз, есік-терезесін салып, әрлеу жұмыстарын жүргіздіңіз. Бәрі дұрыс сияқты. Үй бітті. Бірақ сіздің үй салу тәжірибеңіз, осы саладағы біліміңіз болмағандықтан, құрылыс барысында біраз қателіктерге жол бердіңіз. Іргетасын дұрыс құймадыңыз, кірпіш қалағанда байланыстырмадыңыз, есік-терезесін ық, күнгей жақтан емес, жел соғатын теріскейден шығардыңыз. Міне, осындай қателіктерден уақыт өте келе түрлі қиындықтар туа бастайды. Есік-терезеден жел улейді, қабырға жарылып, үйдің іргетасы шөгеді. Осылайша бірнеше жылдан кейін ол үйде тұру мүмкін болмай қалады. Бұл сіздің білімсіздігіңіздің нәтижесінде орын алған қиындық.
Пайғамбардың жәннаттағы досы
Ислам діні тарихында елеулі орын алған пайғамбардың (с.а.с) ең жақын серіктерінің бірі және алғашқы төрт халифтің бірі болып, дін исламды әлемге таратуға зор үлесін қосқан Осман ибн Аффанның өмірі барша адамзат баласына үлгі-өнеге боларлық.
Оның бойында адалдық, кішіпейілдік, жомарттық, сыпайылық, ержүректік, сабырлылық сияқты мұсылман баласына тән имандылық қасиеттердің бәрі молынан табылатын. Пайғамбарымыздың екі бірдей қызы Рұқия мен Үммүгүлсімге үйленгендіктен Зун-нуриан- екі нұр аталған Осман бар өмірін ислам дінін таратуға және пайғамбарға қызмет етуге бағыштады.
Ислам дінін қабылдауы.
Әкесінен мұраға көп байлық қалған Осман сауда жасап, көп елдерді кезеді. Ол Әбу Бәкір Сыддықтың жақын досы болды. Прочитать остальную часть записи »
Ислам діні және сопылық мектебі
Дәстүрлі діндердің бәрінде де діннің тазалығын сақтап, оны қарапайым жұртшылыққа түсіндіретін ғылыми институттар бар. Ол христиан дінінде – исихазм, иудей дінінде – каббала, буддизмде – дзен буддизм, индуизмде – бһакти иога деп аталады. Ислам дінінде бұл міндетті сопылық мектебі мойнына алған.
Пайғамбарымыз дүниеден өткеннен кейін ислам дінінде түрлі қайшылықтар пайда болды. Алғашқы төрт халиф: Әзіреті Әбубәкір, Әзіреті Осман, Әзіреті Әли және Әзіреті Омар билік құрған тұста қайшылық өршіп, тіпті ол қарулы қақтығыстарға дейін барды.
Әзіреті Омар қайшылықтарды жою мақсатында оқымысты ғалымдарды жинап барша мұсылмандарға арналған жол – мәзхабты құрды. Бұл діни ұстанымдағы қайшылықтарды біршама тыйғанымен, бәрібір пікір қайшылықтары сақталып қалды. Дін исламның тазалығын сақтап, оны қарапайым жұртшылыққа түсіндіру, беделін көтеруді сол тұстан бастап сопылар мектебі мойнына алды.
Жаратқанға бастайтын жол.
Пірге қол тапсырып, Аллаға жеткізетін жолға түскен шәкірттің басты қаруы – медитация, яғни Алланың атын зікір ету болып табылады. Ертедегі сопылық мектептің бір ұстазының: «дауыстап қайталаған зікірден іштей қайталаған жүз есе артық, ал ойша қайталау іштей қайталғаннан жүз есе Прочитать остальную часть записи »
Ислам дініндегі бұрмалаушылықтар
Бұрмалаушылықтар барлық дәстүрлі діндерде бар. Ислам дініндегі бұрмалаушылық пайғамбарымыз (с.а.с) дүниеден өткеннен кейін іле-шала пайда болды. Бұрмалаушылықтың шығуына ең алдымен, адамдардың дін ілімін жете меңгермегені, яғни надандықтары себеп болады.
Бүтін дінді бөлшектеу
Пайғамбарымыз дүниеден өткен соң көп ұзамай бүтін ислам діні екіге жарылды. Пайғамбардың күеу баласы Әзіреті Әли мен оның ұрпағының жақтастары өздерін шиитр деп атап, алғашқы діни бастаудан бөлініп шықты. Пайғамбарымыздың ізімен ергендер сүнниттер аталды. Осылай бүтін ислам діні екіге бөлінді.
Ислам діні ізгілік пен игілік діні
«Аңсар» кеңес беру, оңалту орталығы қоғамдық бірлестігінің директоры, теолог Асқар Сабдин ислам діні туралы өз ойын ортаға салады.
Сұрақ: ислам діні қандай дін?
Жауап: Бұл сауалға бірер ауыз сөзбен жауап беру мүмкін емес. Дегенмен, қысқаша айтар болсақ, бұл – бес парыз. Ең алдымен, Аллаға иман келтіру, яғни сену. Содан кейін бес уақыт намаз оқу, ораза ұстау, қайыр-садақа беру және хажға бару. Бұлардың бәрі – мұсылман баласы үшін парыз, яғни орындалуы тиіс міндет болып табылады. Егер мұсылманмын деген адам осы бес парызын дұрыс орындап жүрсе, оның бойында барлық адами, ізгі қасиеттер орнықпақ.
Ислам дінінің тән саулығына пайдасы.
Мәселен, намаз оқу үшін сіз жуынып- шәйінасыз. Бұл – тазалық. Әзірбайжандық бір ғалым бес уақыт намаздың дене жаттығуы екендігін, оның түрлі аурулардан сақтайтынын ғылыми негізде дәлелдеп, еңбек жазды.
Дәрет алып жуынып-шәйіну тән тазалығын сақтайды, яки гигиеналық жағынан таза жүруге, сол арқылы денсаулығын бекемдеуге көмектеседі. Ал намаз оқу барысында жасалатын дене қимылдары да адамды түрлі дерттерден сақтайды екен. Бұның бәрі намаздың адамға берер Прочитать остальную часть записи »
Әли-әл Муртада
Пайғамбарымыз (с.а.с) дүниеден өткеннен кейінгі аса қиын кезеңде жаңа құрылған мұсылман мемлекетінің тізгінін қолына алып, жаңа дін исламды жан-жақтан төнген түрлі қатерлерден сақтап қана қоймай, оны әлемге таратуға үлкен үлестерін қосқан төрт халифаның бірі – хазірет Әли атанған Әли ибн Әбу Тәліп ибн Әбдүл-Мүтталіп ибн Хашам ибн Әбди Манап ибн Құсайи еді. Ол хижра жыл санағынан жиырма жыл бұрын дүниеге келген Пайғамбарымыздың (с.а.с) ағасы Әбу Тәлібтің кенже ұлы болатын.
Пайғамбарымыздың (с.а.с) тәрбиесінде болуы.
Балалары көп болғандықтан, оларды асырау қиын болғандықтан туыстары Әбу Тәлібтің балаларын өз тәрбиелеріне алады. Әли осылайша Пайғамбарымыздың (с.а.с) тәрбиесінде өседі. Ол он жасқа толғанда бір күні Пайғамбарымыз (с.а.с) бен жұбайы Хадиша анамыздың намаз оқып отырғанын көріп қайран қалып сұрайды. Сонда Пайғамбарымыз (с.а.с) бұның жаңа дін Прочитать остальную часть записи »
Ислам дініндегі сопылық ағымы
Ислам дінінің тарихына ой жіберіп қарайтын болсақ, сопылық ағымы өз бастауын сонау сахабалар заманынан алатындығын бағамдаймыз. Құраннан барлық сауалдың жауабын табуға болады дейді. Осыған қарап, ислам діні кейбіреулердің айтатынындай, тек этикалық нормалар жинағы емес, ол барша тіршілік туралы түсінік беретін әмбебап ғылым.
Барша адамдардың ғалым болмайтыны сияқты кез-келген мұсылман дін ілімінің білгірі бола алмайды. Ғалым болу үшін сіз аспирантураға түсіп оқып, ғылыми жетекшінің көмегімен белгілі бір тақырыпты зерттеп, жаңалық ашуыңыз шарт. Содан кейін сізге ғылым кндидаты немесе докторы атағы беріледі. Сол сияқты ислам діні ғылымында да сопылық ағымы аспирантураның міндетін атқарады.
Сопылық ислам дінінің ағымы ма, әлде құрамдас бөлігі ме?
Бүгінде ислам дінінің бөлшектеніп, түрлі теріс ағымдардың көбеюіне орай, ислам діні ғылымы, яғни сопылық та өзінің бұрынғы маңызын жоғалтып алды. Осыған орай, сопылық туралы оларды теріс ағым деп түсіндіретін теріс көзқарас қалыптасуда. Бұған сондай-ақ, сопылық ағымы Прочитать остальную часть записи »
Әулие деген кім?
Әулие қазақ сөзі емес, ол арабтың «уәли», яғни Алланың досы деген сөзінен бастау алады. Әулиелік ислам дініндегі сопылық ағыммен қатар дамыған сияқты. Олай дейтініміз, сопылықты ұстанып, ақиқатты іздеген ғалымдар Алланың шапағатымен түрлі керемет қасиеттерге ие болған. Әулиелердің кереметтері жайлы ел арасында айтылып жүрген әңгімелер өте көп.
Қазақ елінде ислам дінінің таралуымен бірге әулилер көптеп шықты. Солардың арасында ең беделдісі және белгілісі Қожа Ахмед Яссауи. Пайғамбарымыздың өзі болашақта келетін ислам дінінің беделін көтеруге сүбелі үлесін қосатын оған арнап құрма қалдырып кеткендігі туралы Қожа Ахмед Яссауи өзінің хикметтерінде ашық жазады.
Әулиелік қасиетті қалай тануға болады?
Еліміз егемендігін алғаннан кейінгі жылдарда әр ру өз бабаларын көтеріп, әулие атап, бастарына биік мазар орнату бәсекеге айналды. Осыған орай, жер-жерде бұрын атын да, затын да естімеген әулилер көбейді. Қазір жұмысына тиым салынған Атажол деген ағым сондай қаптаған әулиелерді бизнес көзіне айналдырып, халықты алдап теріс жолға салды.
Жоғарыда айтқанымыздай, әулие бұл аспаннан беріле салатын керемет қасиет емес, сопылық Прочитать остальную часть записи »