АҚИҚАТ

Дуалау қазақтардың арасында ғана еемс, жалпы әлем халықтарының, оның ішінде мұсылман дінін ұстанатын халықтардың арасында да ертеден бар құбылыс. Біздің блогымызда дуалауға қатысты бірнеше мақала жарияланған болатын. Содан болар, соңғы кезде вадсап арқылы, тіпті телефон соғып хабарласып, кетіп қалған күйеулерін, жігіттерін дуалау арқылы қайтарып алуға бола ма дейтіндер көбейді. Осы мақаланы жазуға да сол жағдай түрткі болған еді.

Дуалау адамды еркінен ғана емес, ақылынан да ажыратады

Мен қазағы қалың ауылда туып өстім және бала кезімнен қазақы салт-дәстүрлерді санама сіңірдім. Айта кету керек, дуалау деген қазақтардың арасында ертеден жиі кездесіп қалатын құбылыс десек, артық айтқандық болмас. Өз басым дуаланған біраз әйелдер мен ер адамдарды көрдім.

Биылғы жылдың басында, сонау ақпан айында Қытайдан бастау алған короновирус дерті қазір барша әлемді жайлап, мыңдаған аданың өмірін жалмады. Жұқпалы дерттің беті қайтар емес. Әлі күнге дейін оған қарсы вакцина жасалған жоқ. Рас, Ресей және бірнеше елдің ғалымдары вакцина жасаған болды, дегенмен, ол дәрінің қаншалықты тиімді екендігі күмәнді. Осыған байланысты жұқпалы дертпен ауырған әрбір адам өз денсаулығының жайын өзі ойлауы қажет болған жағдайы бар.

Жұқпа қалай жұғады

Интернет арқылы жұқпадан сақтанудың түрлі тәсілдері жйындағы ақпаратты көптеп табуға болады. Олардың біреулері сенім туғызса, енді біреулері блогерлердің оқырман тарту үшін жасаған айласы сияқты. Дегенмен де, сондай тәсілдердің арасынан қолжетімді және біршама сенім туғызатын тәсілдерді өз басым пайдаланып жүрмін және оның нәтижесі де жаман емес.

Квантты физика ғылымы пайда болғаннан кейінгі кезеңде табиғат, жанды және жансыз заттар туралы көзқарас түбегейлі өзгерді. Біз сезім мүшелері арқылы сезінетін жанды, жансыз заттардың бәрі қуат екендігін білдік. Егер миллиардтаған есе үлкейтіп көрсететін микроскоп арқылы қарайтын болсаңыз тас та, ағаш пен адам да үнемі тербелісте болатын қуат екенін көрер едіңіз. Осылайша, мына өзіміз өмір сүріп жатқан әлемде үнемі тербелісте болатын қуаттан басқа ештеңе жоқ болып шықты.

Қуат деген не?

Материалистік ғылымның мектептен бастап санамызға сіңіретін қуат туралы түсініктері ғылым дамыған сайын толымды және шынайы еместігі байқалып, ол бүгінде біршама өзгеріске ұшырады. Адамның, жан-жануарлардың қара күш түрінде көрінетін физикалық қуатынан басқа, табиғаттың қуаттары да аз емес. Мәселен, желдің, күннің, ауаның, судың қуаттары. Қазіргі күні жел, күн қуатын пайдаланып, электр энергиясын өндіріп жатқаны бәрімізге белгілі.

Әр адамның бір осал, яғни әлсіз жері болады. Сол осал тұсын дөп басып табу арқылы алаяқтар оны өз дегендеріне көндіріп, өзіне де, өзгелерге де залалын тигізетін жаман нәрселер жасатып жатады. Десе де, бұндай әлсіз буын барлық адамдарда бірдей емес, біреулерде көбірек, енді біреулерде азырақ, ал жекелеген адамдарда ондай әлсіз буын деген, тіпті жоқ. Бұның себебі неде?

Діндегі тыйым салудың астарында не бар?

Адамның бойындағы әлсіздік, осалдық қайдан пайда болады? Осы сауалға жауап тапсақ, пенденің әлсіз буынының қайдан шығатынын және оның қаншалықты деңгейде екендігін, ең бастысы бұл осалдықтан қалай құтылуға болатынын біле аламыз. Бұл осалдықты білу не береді дегенге келсек, ол барша адамдардың өміріне тікелей әсерін тигізеді, сондықтан оны білу және ондай осалдықтардан құтылу әрекеттерін жасаудың әрбір адам үшін өте зор маңызы болады.

Қасиетті Құранда зина жасау аса ауыр күнә екендігі айтылған аят бар. Інжілде де зина жасау, яғни ер мен әйелдің некеден тыс байланысы ауыр күнә болып табылады. Дәстүрлі діндердің бәрінде осындай күна жасаған әйел мен ер адамның ауыр жазаға тартылатыны діни қағида ретінде қарастырылған. Ислам, христиан діндерінде зина жасаған ер мен әйел адамға халық тас лақтырып өлтіру дәстүрі бар. Басқа діндерде де зинақорлар аяусыз жазаға тартылады. Знақорлық неге ауыр күнә болып саналады, енді осы жайына тоқталайық.

Адамды фәни дүниеге байлайтын шынжыр бұғау

Веда ілімінде мына өзіміз өмір кешіп жатқан фәни әлемді – майтхуна агаре деп атайды. Бұл ер мен әйелді жыныс жақындығына құмарттыру арқылы бір-біріне үзілмейтін берік шынжыр бұғаумен байлау деген мағынаны білдіреді екен. Шындығында, материалдық әлемге адамды ынтық қылатын ең құдыретті күш – жыныс жақындығына деген құштарлық.

Қазір еліміздің барлық өңірлерінде университеттер мен кәсіби мамандық беретін колледждер жетіп артылады. Мемлекеттік грант есебінен оқисың ба, қалтаң көтерсе ақшасын төлеп оқисың ба, қалауың біледі. Қалаған мамандығыңды таңдауыңа мүмкіндік бар. Дегенмен де, әлгі жоғары оқу орындарын бітіргендердің өз мамандықтары бойынша жұмыс табу көрсеткішіне, олардың алатын жалақы деңгейіне қарасаң, аты дардай оқу орындарының жастарға беріп жатқаны көп еместігін аңғарасың. Сонша жыл уақытын, қанша ақшасын, күш-қуатын сарып қылып оқып алған дипломы қаржылық жағынан қысылмай өмір сүруіне мүмкіндік бермесе, ондай мамандықтың қажеті қанша?

Небары 9 айда сұранысқа ие мамандық аласың

Бес жыл оқып, мыңдаған теңге ақшаңызды төлеп, өз мамандығыңыз бойынша жұмысқа тұру-тұрмау кепілдігі жоқ және жалақысы да мардымсыз болатын мамандық алғанша, 9 айда еңбек нарығында үлкен сұранысқа ие мамандық алып, жалақысы аса жоғары жұмысқа тұру мүмкіндігін пайдаланған тиімді емес пе. Ақыл-есі дұрыс әрбір адамның екінші жолды таңдары анық.

Кеңес мектептерінде оқып білім алған аға, орта буын өкілдері де, тәуелсіз мемлекетіміздің мектептерінде оқып жатқан қазіргі жас ұрпақ та негізінен жаратылысты материалистік түсінікке негізделген бағдарлама бойынша оқып, саналарына сіңіріп жатыр.

Балалар әлі күнге дейін адамның жаратылуын маймылдардан эволюциялық даму негізінде пайда болды деген Дарвиннің теориясына негізделген бағдарлама  бойынша оқып келеді. Өлімнен кейінгі өмірді толайым теріске шығаратын материалистік ұғымды саналарына сіңірген жас ұрпақты сондай-ақ, соңғы кезде біршама дамып өркендеуге мүмкіндік алған дін жолына салуға және талпынып жатқан жайымыз бар.

Мектепте Дарвиннің эволюциялық теориясын оқыған бала, енді ата-анасымен мешітке барып, ата-баба әруағына дұға бағыштайды. Осылайша, қазіргі жас ұрпақ қайда барарын, кімге, неге сенерін білмей екі айыр жолдың арасында жүрген сыңайлы.

Әрбір қазақ үшін Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың есімі қастерлі һәм қымбат екені сөзсіз. Өзге елге бодан болған сол бір кеңес өкіметінің тұсында ел ағаларының басты арманы  ұлтын сақтап қалу болды. Олар тәуелсіздік үшін күрес жолындаерен еңбектерін аяған жоқ. Дәл осындай тұлғаларддың бірі Дінмұхамед Қонаев еді. Аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері халқы үшін қалай аянбай еңбек етсе, елі де оны дәл солай ұлықтап, төбесіне көтерді,елеулі еңбектерін ескерді.Дінмұхамед Ахметұлының өмір жолының тақтайдай тегіс болмағаны белгілі. Өзі де бірқатар өсиет естеліктерінде ғұмырында қуаныш пен қайғының қатар жүргені туралы айтып кеткен-ді.

Қазақ халқының біртуар ұлы, мақтанышы 1912 жылы 12 қаңтарда Верный (қазіргі Алматы)қаласында дүниеге келген. Әкесі Меңліахмет Жұмабайұлы 1886 жылы туған. Алматы облысында ауылшаруашылық және сауда мекемелерінде жұмыс істеген. Қазақ және орыс тілдерінде хат таныған сауатты адам болған екен. Ал анасы Зәуре Баирқызы 1888 жылы Алматы облысындағы Шелек ауданында өмірге келген. Бар уақытын балалары мен үй шаруасына арнаған деседі.

Жасыратыны жоқ, өзіміз екі аяқты адам атты тіршілік иесі болсақ та, көбіміз ешқашан «адам қалай жаратылды?» деген сауал туралы ойламай тірлік кешеміз. Бала кезімізде мектепте биология пәнінен оқыған «адам эволюциялық үрдістер арқылы маймылдан пайда болды» деген ақылға онша қона қоймайтын жайлармен осы сауалға жауап тапқандай сезінетініміз бар. Ал дінге бет бұрғандар «адамды Алла саз балшықтан жасады» деген аятты санасына сіңіріп, бұл сауалға толық жауап табылғандай сезінеді.

Адамның жаратылысы туралы

Бұл мәселе туралы материалистік ғалымдардың түсінігі бәрімізге жақсы белгілі. Тіршілік өздігінен кездейсоқ пайда болып, эволюциялық даму жолымен қарапайымнан күрделіге қарай жылжыды. Адамның арғы тегі адамға ұқсас маймылдар, дейді ғылым. Ертеректе бұл теорияға бәріміз күмәнсіз сенсек, кейін келе ғылым дамып, микробиология, генинженериясы сияқты жаңа салалардың шығуымен алдымыздан көптеген жауабы жоқ күмәнді сауалдар пайда болды. Ондай сауалдарға қазіргі ғылым жауап бере алмай отыр.

Адамдардың 99 пайызы «мен не үшін өмір сүріп жатырмын, өмірімнің мәні неде, менің міндетім қандай?» деген сауалдарды ойлап бас ауыртпай, өмір ағымымен ойсыз ағып, тірлік кешеді. Қасиетті Құранда айтылғандай, шындығында Алла өмірді жәй ермек, ойыншық үшін жаратпаған. Сонда өмірдің мәні неде?

Жаратушы адамдарды не үшін жаратты?

Құранда «Мен жын мен адамзатты Өзіме құлшылық етулері үшін жараттым» деген аят бар. Бұның өзі адам атты екі аяқты саналы пенденің жалғыз мақсаты мен міндеті – АЛЛАҒА ҚҰЛШЫЛЫҚ ЕТУ екендігін көрсетеді. Яғни, адам өмірінің ең басты мәні – Жаратқанға құлшылық ету, яғни қызмет ету десек, ақиқат осы болады.