Қазақстанда жазықсыз жандар сотталып жатыр ма?

Қазақта «қолмен істегенді мойынмен көтеру керек» деген түсінік  бар.  Жасаған теріс әрекетін түсініп, соны мойындау – екінің бірінің қолынан келмейтін қиын іс. Оны бүгінде «нағыз еркек» деп аталатын ер мінезді адамдар ғана жасай алады. Өкініштісі сол, ондай ер мінезді нағыз еркектер қазір мүлдем дерлік жоғалып кеткен сияқты. Басқа қарапайым пенделерді былай қойғанда, милиардтап ақша ұрлап, сотталып жатқан екі-үштен дипломы, ғылыми дәрежесі бар үлкен лауазым иелерінің өзі сотта  кінәларын мойындамай, жазықсызбын деп бетбақтырмай тұрып алатынын көріп, естіп жүрміз.

Күні кеше әйелін ұрып өлтіріп, ұзақ мерзімге сотталған экс министр Бишімбаев  қашан сот үкімі шыққанша өзінің жазықсыздығын дәлелдеу үшін жанталасып бақты. Ал ол қомақты ақша ұрлап, жемқорлық қылмысы үшін алғаш рет сотталғанда «жазықсыз адамды соттады, оның еш кінәсі жоқ еді, саяси ойынның құрбанына айналды» деп жазғандар көп болғаны есімізде. Сотталған түрлі деңгейдегі әкімдер мен министрлер, олардың орынбасарлары сияқты биік зауазымды қызмет атқарған адамдардың бір де бірінің сотта өз кінәсін мойындап, өкініш білдірмегені, тағайындалған жазаның әділ болғандығын айтпағаны еріксіз ойға қалдырады. Сонда біздің судьяларымыз еш жазықсыз жандарды соттап жатыр ма, деген ойға қаласың?  Қылмыс жасады деп айыпталып, сотталып жатқандардың ешқайссы өз кінәларын мойындамаса, онда жазықсыз болғаны ғой. Сонда бұл қалай болды?  Сотталғандардың сөзіне сенсек, олар сүттен ақ, судан таза, еш жазығы жоқ.  

Прочитать остальную часть записи »

Шерзат Полаттың өліміне қатысты қылмыстық іс мәресіне жетті

Өткен жылы Талғар қаласында орын алған қанды оқиға сол тұста  үлкен пікір туғызған болатын. 16 жастағы бозбаланы бірнеше ересек ер азаматтардың жабыла сабап, пышақтап өлтірген қатыгез қылмысына қатысты интернетте блогерлер мен қарапайым жұртшылықтың  ашынған пікірлері  қаптап кетті. Жазықтыны жазалайды дейтін құқық қызметкерлерінің қылмыс жасағандардың көбіне куә ретінде қарап, бостандыққа жіберуі отқа май құйғандай әсер етті.

Сол тұста блогерлер бұл қылмысты жасаған жәй адамдар емес, Талғар тұрындарының арасында «хуторлықтар» аталып кеткен қылмыстық топтың мүшелері екендігін жарияға жар салып, айтып жатты.  Хасан Қасымбаев деген азамат басқаратын хуторлық қылмыскерлер талайларға тісін батырып, неше түрлі қылмыстар жасаған. Шерзат Полаттың өліміне тікелей қатысы бар қылмыскерлердің бірнешеуінің бұрын сотталып, жазаларын өтеп шыққаны олардың  қылмысқа жақын жандар екендігін көрсетеді.

Прочитать остальную часть записи »

Кіммен аралассаң — соған ұқсайсың

Ислам әлеміне әйгілі пайғамбардың күйеу баласы Хазырет Әлидің мынадай сөзі бар: “Жұқпалы оба ауруымен ауырған адаммен бір бөлмеде он жыл бірге тұрып, бір ыдыстан тамақ ішіп жүріп ауруды жұқтырмау мүмкіндігі бар, ал жаман адаммен бір күн бір бөлмеде тұрғанда оның жаман мінезін жұқтырмау мүмкіндігі қалмайды”. Бұны қазақы түсінікке салып айтар болсақ: “жаман мінез жұққыш келеді” болып шығады.

Ертеректе бір әулие ұстаздан бір кісі “менің баламның болашақта кім болатынын айтып беріңізші” деп сұрайды. Сонда ұстаз оған “балаңның араласатын жолдастарын ертіп кел, сонда оның кім болатынын айтамын” деген екен. Бұдан ұғарымыз: адамның мінез-құлқы мен өмірлік ұстанымының қалай қалыптасатынын ол араласатын жандар айқындайды. Ұрымен дос болған адам ұрлыққа бейім болады. Ал зинақордың жолдасы зина жасауды әдет етеді. Бұны қазақтар “тең теңімен, тезек қабымен” деп бір ауыз сөзбен түйіндеген. Яғни, адам кіммен араласып, қарым-қатынас жасаса, соған ұқсайды, соның мінез-құлқы мен ұстанымын санасына сіңіреді.

Прочитать остальную часть записи »

Балық басынан шіриді

Биылғы жылдың қаңтар айында қызметіне кіріскен АҚШ-тың жаңа президенті  Дональд Трамп  жұмыс сапарымен  Сауд Арабиясына барды.  Екі елдің басшылары қандай келісімге қол қойды, нендей мәселелерді талқылап, шешті, онда шаруамыз жоқ. Ол жайында әлемдік ақпарат құралдары айтып, жазып жатыр.  Бұл сапардағы қарапайым жұртшылықты, оның ішінде иісі мұсылман халқын қайран қалдырған, ашығырақ айтқанда қынжылтқан  оқиға жайлы әңгіме қозғамақпыз.

Әлемнің алпауыт бай елінің басшысын Сауд Арабиясының мұрагер ханзадасы  арнайы алдынан шығып, зор қошеметпен қарсы алғанын телехабарлардан көрдік.  Кілем төселген жолмен жүріп, салтанатты қарауылдың шығарып салатын ресми рәсімдеріне  көз үйренгендіктен, оған ешкім көңіл аудара қоймайды. Ал  жұртшылықты таңғалдырған Трампты қарсы алған жұқа ақ көлек киген жас бойжеткендердің қара шаштарын жайып жіберіп, бастарын бұлғақтатып билегені болды. Бұны шаш биі деп атайтынын тележурналист түсіндіріп жатыр. Әйелдерін бастан аяқ қара матамен бүркеп, ер адамдардың көзінен таса ұстайтын ислам діні өркен жайған Мекке мен Медине сияқты қасиетті қалалар орналасқан Сауд Арабиясы елінде  жасы сексенге келіп қалған АҚШ президентін әуретті жерлерін бүркемей, бастарын ашық қалдырып, ол аз десеңіз шаштарын бұлғақтатып би билеген жап-жас өрімдей араб қыздарының  қарсы алуы мүлдем түсініксіз жай болды.

Прочитать остальную часть записи »

Қазақстанда 58 мыңдай долларлы милионер бар

Orda.kz сайтының хабарлауынша, елімізде бүгінгі күні 57965 долларлы миллионер өмір сүреді екен.  Олардың 50 мыңының ақша қоры 1-5 млн АҚШ доллары көлемінде болса, 48-інің ақшасы 500 млн доллардан асады.  Осылайша, долларлы милионерлердің саны жағынан Қазақстан әлем елдері арасында ең алдыңғы орындардың бірінен көрініп отыр.

Долларлы милионерлерінің саны жағынан әлемдегі ең алдыңғы сатыда тұрған Қазақстан бірақ   экономикалық даму көрсеткіштері бойынша  әлем елдері арасында  төменгі орындардан орын алған.  Өндірістің өсім көрсеткіші бойынша тіпті,  іргелес Өзбекстан мен Қырғызыстаннан біраз кейін қалып отырмыз.  Инфляция деңгейі өте жоғары. Бағаның шарықтап өсуі халықтың тұрмыс  жағдайының төмендеуіне әсер етуде. Бюджет дефициті жылдан жылға артып, қазына  қоржынын қалай толтырамыз деп бастары қатқан билік  қит еткендерге айыппұл салып, онсыз да тұрмыс тауқыметін тартқан қарапайым жұртшылықты одан сайын қысуда.  

Прочитать остальную часть записи »

Отан соғысы тарихындағы ақтаңдақтар

Ұлы жеңіске – 80 жыл. Ертеректе отандық  басылымдар  осылай деп жазып, бұл күнге бүтін бір нөмірді арнап жатар еді. Қазір бір кездегі айтулы мерекенің мәні де, мазмұны да өзгерді. Әсіресе, 2022 жылдың ақпанында Ресейдің Украинаға басқыншылық  жасауынан бастап  Жеңіс күні мерекесіне деген бұрыңғы КСРО елдеріндегі халықтың көзқарасы күрт өзгеріп, біраз елдер ол күнді мереке ретінде атап өтулерін тоқтатты.

Қазақстанда да Жеңіс күні мерекесіне деген жұртшылықтың көзқарасы өзгеріп келеді. Рас, биыл еліміздің біраз қалаларында Жеңіс күніне орай түрлі мерекелік шаралар ұйымдастырылды, ал біраз аймақтар мерекені атап өткен жоқ. Бұл күнді ән салып, би билейтін көңілді мереке емес, соғыста Отан үшін опат болғандар мен қазірде көпшілігі бақилық болып кеткен  майдангерлерді еске алатын Азалы күн ретінде атап өтуді ұсынып жатқандар бар.  Бұрыңғы КСРО шекпенінен шыққан көптеген елдерде бұл күн бүгінде Азалы күн түрінде аталып өтуде. Осылайша, бір кезде КСРО елінде ең басты айтулы мерекелердің бірі болған – 9 мамырдың сыйпаты мен мәні қазір қатты өзгерді.

Прочитать остальную часть записи »

Толымды түсінік қалай келеді?

“Бай әке және кедей әке” атты әлемге кең таралған кітаптың авторы Роберт Киосаки кәсіби инвестор обьектінің бір қырын ғана емес, барлық қырын көреді, сондықтан дұрыс шешім қабылдайды, дейді. Адамдардың басым көпшілігі таным обьектісінің көзге көрініп тұрған бір жақ қырын ғана көріп, басқа қырларын назардан тыс қалдырады. Сондықтан да, олар сол обьектіге жан-жақты толымды баға бере алмайды. Ал бұның өмірде көп залалы тиіп жатады. Енді осы мәселеге кеңірек тоқтала кетейік.

Ертеректе Югославияның әлемге танымал жазушысының қазақ тіліне аударылған “Бикеш” деген романын оқыдым.  Кітаптың қысқаша мазмұны мынадай. Бақуатты бір кісі әлдекімдерге алданып, ақшасынан айрылады және соған назаланып, жүрегі ауырып, қайтыс болады. Ол өлерінде соңында қалып бара жатқан жалғыз қызына “ешкімге сенбе, туыстардың өзі ақша үшін алаяқтыққа барады” деп өсиет етеді. Бір кезде шалқыған бай болған оның соңында қызына кішкентай үй ғана қалады. Әкесінің кебін кимейін деген қызы ешкімге сенбей азын-аулақ шаруашылығын өзі жүргізеді. Ісі алға басып, ақша таба бастайды. Бірақ ол басқалар сияқты тапқан ақшасын өз қызығына жұмсап, шалқып өмір кешпейді, ақшаны үнемдеп, оны көбейте береді. Өмір зулап өтіп жатады. Тұрмысқа шықпаған қыз ақырындап қартайып, егде жасқа жетеді. Ол әкесінен қалған шағын үйінде тұрады, кең үй алып, тұрмысын түзеп, өмірдің қызығын көрмейді.  Малынып киініп, жарқыратып дүние жинамайды, көңіл көтеріп, қыдырмайды. Сырт қараған адамға кедей сияқты көрінетін оның сандығындағы алтын ақшалар жыл өткен сайын молайып, сандық толады. Ол ақшаға сәулетті үй сатып алып, шалқып өмір сүруге болатын еді. Бірақ та, әкесінің басынан кешкен жайы қатты әсер еткен ол ешбір пендеге сенбейді және ақшасын жасырып, бір адамға бір тиын бермейді. Ол әр тиынын үнемдеп, тіпті қыс түскенше от жақпайды, қараңғы түскенше жарық жақпайды. Осылайша өмірін кедейлікте, тапшылықта өткізген ол қайтыс болғанда соңында сандық толған алтын ақша қалады. Қайыршылықта күн кешкен әйелдің соншама ақшасының барлығын естігенде ағайын-таныстары таң-тамаша қалады.

Прочитать остальную часть записи »

Қазақ тілінің тағдыры — қазақтардың өз қолында

Қазақстан халықтары ассамблеясының кезекті құрылтайында Мемлекет басшысы  Қ.Тоқтаев  елімізде әрбір адам қалаған тілінде сөйлеуіне болады,  басқа тілде сөйлеуге ешкімнің мәжбүрлеуге құқы жоқ дегенді айтты. Президенттің биік мінберден айтқан бұл сөзі әлеуметтік желілерде қызу талқыланып, пікірталас тудыруда.  

Соңғы жылдарда қызмет көрсету саласында қазақ тілінде қызмет ала алмағаны үшін құқық органына шағымданатындар және осындай жағдай туындағанда видеоға түсіріп, оны әлеуметтік желілер арқылы тарататындар көбейді.  Бұндай жағдайдың орын алуына кеңес заманынан қалған еліміздегі тіл саясатының ықпалы тиіп отырғаны ешкімге құпия емес. Өз елінде өгей баланың күнін кешіп, отбасы-ошақ қасына ысырылып тасталған қазақ тілінің есіктегі басын заң негізінде мемлекеттік тіл мәртебесін беру арқылы төрге жеткізуге еліміз тәуелсіздігін алған отыз жылдың ішінде мүмкіндік болмады. Әлі күнге дейін Парламент, Үкімет, жергілікті әкімдіктер түгел орыс тілінде сөйлейді, негізгі құжаттардың бәрі орыс тілінде жүргізіледі. Яғни, сонау патша заманында қалыптасып, кеңес дәуірінде берік орныққан тілге қатысты мәселенің  сірескен  сеңі әлі сетінеген жоқ.

Прочитать остальную часть записи »

Магнумның қожайындары халықтан неге кешірім сұрамады

Магнумның курьерінің клиентке қазақ тілінде сөйле дегені үшін жұмысынан қуып шыққан компания басшылығы халық байкот жариялап, бір аптадай сауда орталығына ешкім бармай шығынға бата бастаған кезде амалсыз әлгі курьер жігітті жұмысқа қайта алып, сонымен  істі бітті деп қойғандай еді. Дегенмен де, іс бұнымен біте қоймаған сияқты. Әлеуметтік желілерде бірқатар ірі қалалардағы Магнумның сауда үйлерінде әлі де сатып алушылардың аздығы, байкоттың жалғасып жатқандығы айтылып, видеолар жариялануда.

Қазақстанның көптеген ірі қалаларында сауда орталықтары бар Магнум компаниясы басшылығы егер де қаржы жағдайын төмендетіп алмауды ойласа, сатып алушылардың басым бөлігі болып отырған қазақ тілді қазақтардың көңілін табуға тырысуы қажет-ақ еді. Компания акциясының 40 пайызын иемденген, кәсіпорынның  негізін қалаушы Гарбер мен 35 пайыз акцияны иеленіп отырған белгілі олигарх Ким, ал қалған акциялар бірнеше акционердің қолында. Яғни, компанияның негізгі қожайындары Гарбер мен Ким десе болады. Бизнес саласында мол тәжірибесі бар олардың өз компанияларына жұртшылықтың байкот жариялап, мүлдем бармай қоюына алаңдамаулары таңғалдырады. Компания басшыларының байкот қалталарына салмақ түсіріп, шығынға батырып жатса да,  мәселені шешуге әрекет жасамауы неліктен. Рас, мүлдем әрекет жасамады деуге болмайды,  белгілі бір әрекеттерді жасап жатыр, дегенмен де, ол әрекеттердің анау айтқандай жақсы нәтиже  әкелетініне сенім аз.

Прочитать остальную часть записи »

Трамп АҚШ-ты жарылқай ма, әлде жарға жыға ма?

Дональд Трамптың АҚШ президенті қызметіне кіріскеніне бірнеше айдың ғана жүзі болса да, ол алпауыт елдің болашағына көлеңкесін түсірер біраз шаруаларды жасап тастады.  АҚШ президенті ғасырлар бойы достық әріптестік қатынаста болған көрші Канада елінен бастап, ұзақ жылдар тығыз экономикалық байланыс жасап келе жатқан Батыс елдерімен арадағы байланысқа  сызат түсірер біраз шаралар қабылдады. Ал өткен аптада қабылдаған әлемнің 180 еліне қатысты АҚШ-қа ол елдерден әкелінетін тауарларға 10-30 пайыз мөлшеріндегі салық салу жөніндегі шешімі әлем елдері арасында үлкен дүрбелең туғызуда.

Трамптың аталмыш шешіміне сай ендігі уақытта әлемнің көптеген елдерінен АҚШ-қа әкелінетін тауарларға 10 пайыздан 30 пайызға дейінгі аралықта салық салынады. Бұның өзі АҚШ-қа тауар сатуды тиімсіз етіп, оның қосымша құнын көтеріп жібереді. Импорттық тауарларға қосымша салық салу саясатын америка Трамп қызметіне кіріскен кезден бастап жүргізген еді. Ең алғашқылардың бірі болып іргелес Канада  осы саясаттың  құрбанына айналды. АҚШ-қа тауар шығару тиімсіз болып қалғандықтан, Канада ұзақ жылдардан бері көрші елге экспортқа шығарып келген мұнай өнімдерін жеткізуді тоқтатты. Бұның өзі елдегі жанар-жағар май тапшылығын туғызып отыр.

Прочитать остальную часть записи »
Жарнама
Жарнама

"Ақиқат" сайтының Кітап дүкенінен әдеби, танымдық қызықты кітаптар ала аласыз. Ол кітаптардан сіз көптеген пайдалы ақпараттар тауып, оны нақты өмір тәжірибеңізге қолдануыңызға болады. Толық ақпаратты мына сілтеме арқылы алыңыз: https://akikat01.com/kitap-d%d2%afkeni/

Яндекс.Метрика