Қағаз басылымдардың келешегі бұлыңғыр

Таяуда ғана еліміз Ұлттық абсылым күнін атап өтті. 1913 жылы 2 ақпанда тұңғыш  ұлттық басылым «Қазақ» газеті жарық көрген екен. Жасыратыны жоқ, кеңес заманында қазақ тілді газеттер біршама дамыды, таралымы өсіп, ұлт мүддесін көздейтін басылымдарға айналды. Сол тұста шыққан «Л«ниншіл жас» газетінің таралымы 300-400 мың дана болды. Аудандық, облыстық басылымдар да біршама жақсы таралыммен шығып, өз оқырмандарының сүйікті газеттеріне айналды.

Дегенмен де, нарыққа көшкеннен кейінгі жылдарда газет-журналдардың жағдайы жақсарған жоқ, керісінше кері кетті. Бұрын жүздеген мың дана болып таралған «Білім және еңбек», «Мәдениет және тұрмыс» , халықтың сүйікті жорналы болған «Ара» журналдары  нарық талабына жауап бере алмай жабылып қалды. «Жұлдыз», «Жалын», «Қазақстан әйелдері» жорналдары аз данамен әупірімдеп шығып жатыр. Аймақтық басылымдардың да жағдайлары мәз емес, ал аудандық газеттердің газет деген аты ғана.

Прочитать остальную часть записи »

Халық мүддесіне қайшы келетін заң қабылдайтын депутаттардың қажеті бар ма?

Машинаны 5 минуттан артық қыздырғандарға айыппұл салу туралы заң күшіне енгенде әлеуметтік желілерде жұртшылық арасында үлкен пікір туып, бұл мәселе қатты талқыға түскен еді.  Қырық жылдан астам уақыт жеке меншік машинасын пайдаланып жүрген бір танысым айтады, таңертең күн суықта машинаны қыздыру үшін кем дегенде 15-20 минут уақыт кетеді деп. Сонда осы заңды ойлап шығарушылар неменеге сүйеніп осындай  өлшем енгізген?

Халық арасында қатты талқыға түсіп, сын пікірлер туғызған бұл заңның күші жойылыпты. Билік басындағылар өз қателіктерін түсінді ме, әлде халықтың наразылығынан сескенді ме, кім білсін. Дегенмен де, осындай ақылға сиымсыз заңды жасаған билік басындағылардың ерсі әрекеті жұртшылықтың көңілінде үлкен кірбің қалдырды. Жалпы, елдің қамын жеп, халыққа қажетті заңдар дайындайды деп сенген депутаттар мен құзырлы орган өкілдерінің керісінше, халыққа қарсы әрекет ететін заңдар дайындайтыны бірінші рет болып отырған жай емес. Мәселен, қазір халық арасында теріс пікір туғызып отырған  сағат белдеулерін біркелкі етуге арналған заңды алып қаралық. Барша әлем елдері қалыптасқан географиялық белдеулер бойынша сағат өлшемімен жүреді. Ал біздің бір депутат айды аспанға шығарып, еліміздегі сағат белдеулерін біркелкі етсек, керемет болады деп ұсыныс жасайды. Оны өзі сияқты өмірден мүлдем аулақ, анау жетінші аспанның арғы жағында өмір кешіп жатқан  қалтасы қалың әріптестері бірауыздан қолдайды. Сөйтіп, еліміздегі баяғыдан қалыптасқан екі сағат белдеуі біріктіріліп, біркелкі етілді. Бұдан кім, не ұтты?

Прочитать остальную часть записи »

Трамп өз криптовалютасын шығарды

«РБК Крипто» ақпарат порталының мәліметінше, АҚШ президенті қызметіне таяуда ғана кіріскен Дональд Трамп өз криптовалютасын шығарған. Ол журналистермен өткен баспасөз мәслихатында  TRUMP деп аталатын токенді жасауға қатысқанын мәлімдеді. Жаңа криптовалюта ол қызметке кірісерден екі күн бұрын – 18 қаңтарда криптобиржаға саудаға шығарылыпты.

Түрлі ақпарат көздерінің хабарлауынша, жаңа криптовалютаға деген қызығушылық алғашқы сәттен басталып, бірнеше күннің ішінде ғана мемкоиннің капитализациясы 25 млрд долларға жеткен. Онда президенттің қаншалықты үлесі барлығы белгісіз, бірақ жаңа токен оған қыруар пайда әкелгені анық. Бүгінгі күні әлемде 3 мыңнан астам криптовалюта бар екен, бірақ та бағасы шарықтап өсіп жатқан токендердің саны оншалықты көп емес.  АҚШ президентінің қатысуымен шығарылған криптовалютаға деген қызығушылықтың көп болуына оның қазіргі қызмет бабы мен саясаттағы орны әсер еткені даусыз. АҚШ президентінің өз криптовалютасын шығаруы соңғы жылдарда шарықтап өсіп бара жатқан криптовалютаның құнының одан әрі шарықтауына ықпал етеді дейді сарапшылар.

Прочитать остальную часть записи »

Алаяқтарды астамсытып қойған кім?

Егер ішкі істер органдарының деректеріне көз салсаңыз, елімізде жыл санап қылмыс көлемі артып барады. Қылмыстың қай түрі болмасын қарапайым пенделер үшін залалды, өйткені сол қылмыскерлерден жапа шегетіндер негізінен қарапайым жұртшылық. Бірақ, соңғы жылдарда алаяқтық, оның ішінде интернет арқылы жасалатын алаяқтық қылмыстар мүлдем өршіп кетті. Ал одан зардап шегушілер қатары күн санап көбеюде.

Күні кеше әлеуметтік желіде алаяқтарға алданып, 1 млн теңгесінен айрылған имам туралы ақпарат таралды. Имам ба, молда ма, болмаса басқа салада істетін жан ба – кім болса да алаяқтың арбауына түсіп, ақшасынан айрылған зардап шегушінің материалдық жағынан ғана емес, моральдық-психологиялық жағынан да соққы алатыны анық. Тізтырнақтап жиған ақшасынан әп-сәтте айрылу кім кімге де оңай тимейтіні белгілі. Бұндай психологиялық соққы алған адамның ұзақ уақыт өзіне келе алмай жүретіні өз алдына, ол енді адамдарға деген сенімінен айрылады, әрбір жанға күдікпен қарайтын болады.

Прочитать остальную часть записи »

Қазақстан өз даму жолын табуы керек

Шынында да биліктің қандай да бір формасын таңдағанда өткен тарихи тәжірибе Назарбаев дәуірінде мансұқталғаны, хандық мемлекет кезінен келе жатқан мемлекетшілдік саяси дәстүр жоққа шығарылғаны, 2009 жылы бұрынғы Елбасының: «Қазақта мемлекет болмаған, себебі оның шекарасы болмаған…? » деген сөзі, оның ізін ала бір кездері Алтын Орданың шалғайынан шығып ел болған елдің басшысы Путиннің Селигердегі форумда  ресейлік жастарға қарата : » У казахов не было государства, он создал это государства» деп мәлімдеуіне негіз болды емес пе? Бәріміз жабылып жүріп, өз басылымдарымызда ол олай емес деп мақалалар жазғандай болдық. Қазақтың мемлекеттілігінің тарихын Жошы Ұлысы — Алтын Орда тарихымен байланыстыру туралы ой сол кезде айтылған болатын. Сондықтан, Жошы Ұлысы тарихын ұлықтау бірден — бір дұрыс бағыт деп санаймыз.

Айтпақшы, Президент парламенттік- демократиялық тәжірибені айтқанда өзі осы жылы  сапарлап қайтқан Моңғолияны да еске ұстап отыр деп ойлаймын. Кейбір саясаттанушылар мен саясаткерлер пікіріне сүйенсек,посткеңестік елдерге тән нәрсе ол біздің демократиялық институттарға деген нигилистік көзқарас дәстүріміз. Осы көзқарастың қателігін дәлелдеп отырған саяси тәжірибе ол Түркиядағы Президент сайлауы. Реджеп Тайып Ердоғанның дара билігі қаншама күшейсе де түрлі ішкі және сыртқы себептерге байланысты ол нағыз альтернативті сайлау арқылы билікте қалды. Себебі, Түркияда негізін Мұстафа Ататүрік қалаған демократиялық институттар өзінің іргелігін тағы да танытып отыр.

Прочитать остальную часть записи »

Өзге елде сұлтан болғанша…

ҚР Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметі бойынша, бүгінгі күні  алыс, жақын шет елдерде 195 мыңнан астам қазақстандық жұмыс істеп жүр екен. Олардың басым көпшілігі іргелес Ресейде болса, Польша, Оңтүстік Корея, Ұлыбритания сияқты елдерде де  жұмыс істеп, нәпақа тауып жүрген қазақстандықтар аз емес. Жат елден бақыт іздеп кеткендер  онда бақыттарын тауып, бақуатты тірлік кешіп жатыр ма?

Қазақта «Пәлен жерде алтын бар дейді, барсаң бақыр да жоқ» деген сөз бар. Бұл нақылдың мәні бүгінгі күні де жойылған жоқ. Әлеуметтік желілерде шет ел асқан кейбір жерлестеріміздің қазіргі аста-төк өмірін баяндайтын видеолары жетерлік. Дегенмен де, олардың бәрін шындық деп қабылдап, сене беруге болмайды. Өйткені, әркім өзі шыққан төбесін мақтайтыны белгілі жай. Ал сол мадақтап жүрген  дамыған шет елдердегі өмір туралы шынайы баяндайтын видеолар да аз емес. Шет елге бара сала өзі жалдап тұрып жатқан пәтерін, сатып алған автокөлігін көрсетіп мақтанатындардың сөздеріне елігіп, қандай керемет деп таңдай қағатындар жоқ емес. Шет елге бақыт іздеп кететіндер қатарының жыл санап көбейіп бара жатқаны да сондай ақпараттардың салдарынан десек, артық айтқандық болмас. Ал шынайы ақпараттарды өкінішке орай, көп адамдар онша жылы қабылдай қоймайды. Ондайларды, тіпті жолы болмаған, соған орай бәріне сол елдегі жағдайды кіналаушы деп қарайтындар да бар.

Прочитать остальную часть записи »

Халық блогерлерден неге бет бұрды?

Жыл тоғысына да келіп қалдық. 2024 жыл қазақстандықтар үшін соншалықты есте қаларлықтай дүбірлі оқиғаларға толы болмаса да, біршама тыныш және бейбіт жыл болды.  Рас, жыл басында болған су тасқындары еліміздің бірқатар өңірлерінде орын алып, біраз халықты әбігерге салды. Дегенмен де, соңы жақсылықпен бітіп, үйлерінен айрылғандар жаңа баспаналы болып, қуанышқа кенелді. Атап өту керек, соғыс болып жатқан іргеміздегі ресейліктер де сол тұста су тасқынынан зардап шегіп, көп адамдар үйлерінен айрылған еді. Бірақ, олар үкімет тарапынан еш жәрдем алмай, қиындықтарын өздері шешулеріне тура келді. Елдің елдігі де сондай ауыр шақтарда көрінеді, қуанарлығы мемлекет тарапынан су тасқынынан зардап шеккендердің бір де бірі назардан тыс қалмай, көмек алды.

Көктемгі су тасқыны туралы айтқанда, баспаларынан, мүліктерінен айрылып, қиындыққа тап болған отандастарымызға сол кезде барша қазақстандықтар болып қол ұшын беріп көмектескен еді. Бірақ та, халық жинап берген көмектің табиғат апатынан зардап шеккендерге жетпей жатқаны туралы сол тұста жекелеген ақпарат құралдары айтып, жазды. Десе де, оған ешкім онша назар аудармаған. Ал таяуда ғана «Біз біргеміз» деген қайрымдылық қор құрып, су тасқынынан зардап шеккендерге көмек көрсетіп жатқандары туралы барлық ақпарат құралдарынан жалпақ жұртқа жариялаған блогер Перизат Қайраттың қайрымдылыққа жиналған 2 млрд теңгені жымқырғаны белгілі болды. Апаттан зардап шегіп, қиналған халыққа барлық қазақстандықтар хал-қадерлерінше көмек көрсеткен еді. Ал блогер болса, сол жиналған көмекті қалтасына басып, қымбат сөмкелер мен автокөлік, пәтерлер алған. Оның үйін тінту барысында табылған бағалы заттардың көптігі сонша, үйі қоймаға айналған бар дейсің.

Прочитать остальную часть записи »

Декларация тапсырудан кімдер босатылады?

Қазақстанда жалпыға бірдей декларациялаудың 4-кезеңінен босату жөніндегі тұжырымдаманы қайта қарау шеңберінде 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап азаматтардың көпшілігін активтері мен міндеттемелері туралы декларация беруден босату жоспарлануда. Бұл шамамен 8 млн. азаматты қамтиды. Қазіргі уақытта салық заңнамасын пысықтау жұмыстары жүргізілуде.

       Сонымен қатар, жеке тұлғалардың жекелеген санаттары үшін міндетті декларациялау сақталады, сонымен қатар ерікті декларациялау құқығы сақталады.        «Кіру» декларациясында 2024 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша активтер мен мүлік көрсетілетінін ескере отырып, декларацияны дұрыс ұсыну үшін мынадай әрекеттерді жүргізу ұсынылады:

     

Прочитать остальную часть записи »

Талғардағы оқиға барша қазақстандықтарды алаңдатуда

Қазан айының басында  Алматының іргесіндегі Талғар қаласында  орын алған қанды оиға сол тұста халық арасында үлкен пікір туғызған еді. 16 жастағы бозбала Шерзат Полатты бір топ ересек азаматтар жабыла сабап, пышақтап өлтірген. Және бұл оқиға оның әкесі мен туыс таныстарының көз алдында болған. Сол тұста әлеуметтік желілерде бозбаланы өлтіргендер  хуторлықтар деп аталатын банданың мүшелері екен деген әңгіме тарады. Көпшілік пікірінің қысымымен  Талғар қаласы мен Алматы облысының бірқатар құқық саласының лауазымды адамдары қызметінен алынған болатын. Бұл оқиғаны Бас прокурор тікелей бақылауына  алып ұстап отырғаны айтылды.

Міне, арада екі жарым айдай уақыт өткен кезде сол оқиғаның жалғасы ретінде қаза тапқан Шерзаттың әкесінің інісі  Нұрғанат Ғайыпбаевтың қазасы жұртшылықты тағы дүр сілкіндірді. Ол алдын ала тергеу барысында мәлім болғандай, өзіне қол жұмсаған деген  пікір айтылды. Сот сараптамасы да шығарылып, оның асылып өлгендігін растады. Күні кеше полиция Нұрғанаттың қаза болар алдында ағасы Қаржаубайға жазған телефон хабарламаларын жариялады. Өзін Шерзаттың өліміне кінәлі деп санайтынын айтқан Нұрғанат ағасына Шерзаттың қасына жерлеуін сұрайды.

Прочитать остальную часть записи »

Ресей мен Украинаның арасында бейбіт келісім бола ма?

Украинадағы қанды қырғын соғыстың жүріп жатқанына үш жылдай уақыт өтіпті. АҚШ-тың баспасөзінің дерегі бойынша қазіргі күнге дейін 600 мыңнан астам ресейлік, 400 мыңдай украиндық жауынгер қаза тапқан. Украинада қаншама қалалар мен елді мекендер жермен-жексен болып қирады, миллиондаған адам бассауғалап шетелге кетті. Өз кезегінде Украина да соңғы жылдарда Ресей аумағына шабуылдар жасап, содан көптеген ресейліктер зардап шегіп жатыр. Ал Украйна басып алған Курск облысының аумағының тұрғындары елдің ішікі аймақтарына кетіп,  баспанасыз босындарға айналды. Міне, соғыс әкелген тауқымет осындай.

Қанды қасап соғыстың әзірге бітетін түрі байқалмайды. Украина Батыс елдерінің көмегінің арқасында  халықты ашықтырмай, соғысты жалғастыруға мүмкіндік алса, Ресейдің ішкі резервтері күн санап азайып барады. Украинада соғыстың алғашқы кезеңінде майданға аттануға ерікті түрде барғысы келетіндер саны көп болса, қазір жергілікті билік әскер қатарында болуға жарамды жастарды қоғамдық орындардан ұстап, еріксіз жіберетін жағдайға жетті. Ресейде, тіпті шет ел азаматтарын алдап, болмаса қорқытып соғысқа жіберу оқиғалары көбейген. Бұның өзі екі мемлекет те соғыстан әбден титықтап, оны одан әрі созуға шамаларының жетпей бара жатқанын көрсетеді.

Прочитать остальную часть записи »
Жарнама
Жарнама

"Ақиқат" сайтының Кітап дүкенінен әдеби, танымдық қызықты кітаптар ала аласыз. Ол кітаптардан сіз көптеген пайдалы ақпараттар тауып, оны нақты өмір тәжірибеңізге қолдануыңызға болады. Толық ақпаратты мына сілтеме арқылы алыңыз: https://akikat01.com/kitap-d%d2%afkeni/

Яндекс.Метрика