АҚИҚАТ

Archive for the ‘Шежіре’ Category

Ақпарат құралдарында «қаңтар қасіреті» аталып жүрген жаңа жылдың басындағы елімізде орын алған саяси  оқиғалар билік басында отырғандарды да, қарапайым халықты да үлкен күйзеліске салып кетті. Ең өкініштісі, соңы жаппай тәртіпсіздікке ұласқан наразылық шерулері кезінде 225 адам қаза тапқан екен. Бұл Бас прокуратура өкілінің мәлімдемесінен белгілі болды.  Қаза тапқандардың арасында жаппай тәртіпсіздікті ұйымдастырған лаңкестермен бірге, құқық қызметкерлері, көшеде кетіп бара жатқан қарапайым азаматтар да бар.

Бұл қанды оқиға не себепті болды, оған кім кінәлі деген мәселелер қазір әлеуметтік желілерде талқыланып, әркім әртүрлі пікірлер айтуда. Бірақ бір мәселе анық: елімізде соңғы жылдарда  күн санап өрши түскен халықтың наразылығы ең алдымен,  белең алған жемқорлық пен әділетсіздікке, бағаның себепсіз шарықтап өсуіне, осыған орай халықтың тұрмыс жағдайларының нашарлауына байланысты  орын алғандығы белгілі. Ал газ бағасының қымбаттауы тұтанғалы тұрған өртке тиген ұшқын сияқты болды. Бұның өзі ұзақ жылдардан бері ішке жиналып қалған әділетсіздікке, жемқорлыққа, билік өкілдерінің заңды белден басқан арсыздықтарына деген жұртшылықтың ашу-ызасының атылған жанартаудай сыртқа шапшуының бір көрінісі болған сияқты.

Қазіргі материалистік ғылымның мәліметтеріне сенер болсақ, саналы адам осыдан жүз мың жылдай бұрын ғана пайда болған және ол еңбектің арқасында ақырындап  тағы маймылдың деңгейінен саналы адам дәрежесіне көтерілген. Ең алғашқы өркениет осыдан 7 мың жылдай бұрын Евфрат және Тигр атты екі өзеннің бойында орналасқан Вавилон мемлекетінен бастау алады. Оған дейін адамдар қауым болып аң аулап тағылық дәрежеде өмір кешкен. Шындығында солай ма?

Құпия археология

Қазіргі материалистік ғылым Дарвиннің эволюциялық теориясын басшылыққа алады және сол бағытқа негізделген ғылыми жүйе қалыптасқан. Жоғарыда айтып кеткеніміздей, осы ғылыми жүйеге сай саналы адам 100 мың жылдай бұрын пайда болса, жер бетіндегі жалпы тіршілік 1,5-2 миллиард жыл бұрын жаратылған.

Феисбукте соңғы кезде қазақ еліндегі қазақ тіліне қатысты мәселеге байланысты видеолар жиі көрініс беруде. Өткенде  Батыс облыстардың бірінде бір грузин басқаратын мейрамханаға барған қазақ жігіті қазақша қызмет ала алмай содан қақтығыс туған еді. Күні кеше биллиард клубына барып, билет алып, қазақ тілінде қызмет сұрағаны үшін қуып шығарылған жігіттің видеосы жұртшылық арасында қызу пікір туғызды.

Асын ішіп, аяғын теппе

Мынадай мәселені ешкім де, ешқашан да теріске шығара алмайды: ұлттық мемлекет саналатын Франция, Германия, Грузия, Литва сияқты мемлекеттерде тұрған әрбір адам сол елдің мемлекеттік тілін білуі МІНДЕТТІ. Егер мемлекеттік тілді білмесеңіз, тіпті дүкеннен барып нан алып жеуіңіз мүмкін болмайды. Қазақстан да сол Фрация, Германия, Грузия сияқты унитарлық тәуелсіз мемлекет. Бірақ әлгі елдердегі  мемлекеттік тілге байланысты талап Қазақстанда жоқ.

Қазақстанда туып өскен, осы елдің нанын жеп, суын ішіп жүрген өзге ұлттың, оның ішінде орыс ұлтының өкілдері қазақша тіл білуді міндет деп санамайды және жастары 40, 50, тіпті 80-90-ға келгенше бір ауыз қазақша білмей өмірден өтіп жатады. Ал Қазақстанның Конституциясында «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл қазақ тілі» деп аққа қара жаққандай анық жазылған. Қазақ елінде жалғыз ғана мемлекеттік тіл бар, ол – қазақ тілі. Бірақ та, ұзақ жылдар ұлыорыстық шовинизм деген дертпен ауырған пенделер мемлекеттік тіл мәртебесін алған қазақ тілін әлі күнге дейін қажетсінбей келеді.

  Қазіргі  таңда  Әбілмансұр-Абылай   өмірбаяны  әртүрлі  нұсқамен  айтылып  баяндалады.  Баяндаушылар  өз  болжамымен  құрастырғандықтан,  өмірбаян да  әрқилы.  Осы  келеңдікті  жою  мақсатында  Әбілмансұр  өмірбаянын  сол  өмірбаянды  жоспарлаған, іске  асырған  қазақтың   екі  марқасқасы   Төле  мен  Қазыбек  билердің  өз  аузынан  естігеніміз  келешекке  өмірбаянның  бір  арнаға  түскен  нұсқасы  болмақ:  -« Қарабай  үйіндегі  келін  босанып  ұл  туды. Бұл- қоян  жылы.  (1711ж)  Бала  екі  жасқа  келіп  дәретінен  ажыраған  кезде,  Төкең  Қарабай  мен  келінді  шақырып  алып  оңаша  Ешкіөлместің  бауырына  қондырды.  Сөйтіп,  баланы  алып,  оны  сол  жылы  Сусамырды  жайлаған  Абылай  ханның  ұлы  Уәлиге  табыс  етті.Өзім-ақ асырасам ба екен деген ойдан да ағаң арыла алмай жүрген кезі болды. Өйтсе, оны хан жасауы қиындайды. Бірақ Уәлидің бедеу қатындары баланы жақсы бақпайды. Сөйтіп жүргенде, бала бестен алтыға шығарында, Уәли де, оның төрт қатыны да әлдеқандай

Қазақ  атауының  мазмұнын,  мағанасын  шығу  тарихын  зерттеген  Европа  және  Русь  тарихшылары  бұл  тақырыпқа  арнап  сандаған  жылнамалар,  шығармалар,  болжамдар  жазып  қалдырғанын  тарих  деректерінен  белгілі.  М.  Тынышпаев: -«Крафт  в  предлословий  к  «Степному  положению», приводит  легенду,  что  некий  батыр  Қадыр – Қалша  был  спасён  от  смерти  от  жажды  «каз-ак»  или  белой  гусыней,  которая  оказалось  доброй  пери  и  вышла  затем  за  него  замуж. Потомство от бывшей белой гусыни «каз-ак» стало называться «казак» деп баяндалады.
    Аңыз әнгіменің де бос жерден алынбайтындығы да белгілі. Бұл жердегі таңқаларлық оқиға, ол біздің дәуірімізден  1320 жыл бұрын ғұмыр кешкен Қадыр, Қалша есімді бабаларымыздың Русь жылнамашыларына дәлме-дәл жеткендігінде болып тұр.  Қ.Тауасарұлының  шығармасынан  міне сол  «Қадыр, Қалша бабаларымыздан басталатын ата-шежіреден үзінді келтіріп жоғарыдағы тақырыбымызға жауап іздейміз:

Әрбір қазақ үшін Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың есімі қастерлі һәм қымбат екені сөзсіз. Өзге елге бодан болған сол бір кеңес өкіметінің тұсында ел ағаларының басты арманы  ұлтын сақтап қалу болды. Олар тәуелсіздік үшін күрес жолындаерен еңбектерін аяған жоқ. Дәл осындай тұлғаларддың бірі Дінмұхамед Қонаев еді. Аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері халқы үшін қалай аянбай еңбек етсе, елі де оны дәл солай ұлықтап, төбесіне көтерді,елеулі еңбектерін ескерді.Дінмұхамед Ахметұлының өмір жолының тақтайдай тегіс болмағаны белгілі. Өзі де бірқатар өсиет естеліктерінде ғұмырында қуаныш пен қайғының қатар жүргені туралы айтып кеткен-ді.

Қазақ халқының біртуар ұлы, мақтанышы 1912 жылы 12 қаңтарда Верный (қазіргі Алматы)қаласында дүниеге келген. Әкесі Меңліахмет Жұмабайұлы 1886 жылы туған. Алматы облысында ауылшаруашылық және сауда мекемелерінде жұмыс істеген. Қазақ және орыс тілдерінде хат таныған сауатты адам болған екен. Ал анасы Зәуре Баирқызы 1888 жылы Алматы облысындағы Шелек ауданында өмірге келген. Бар уақытын балалары мен үй шаруасына арнаған деседі.

Өткенді білу болашаққа бағдар ұстау үшін керек, өйткені қателіктерден сабақ алып, жетістіктерді одан әрі жалғастыру арқылы ғана биік нәтижелерге жетуге болады. Тарихты білу сондай-ақ, өткен аға ұрпақтың мақтаныш етер игі істерін үлгі етіп, ұлттық намыс, рухты көтеруге үлкен ықпалын тигізеді. Рухы мықты ел ешқашан жоғалмайды, ешкімге намысын таптатпайды.

Таяуда әлеуметтік желілерде 1812 жылғы Напалеонның Ресейді жаулап алу соғыстарында орыстардың жеңіске жетуіне қазақ сарбаздарының үлкен көмегі болғандығы туралы ақпарат жарияланды. Ватерлоо түбіндегі Напалеонның жеңілісі француз империясының тарихында үлкен қаралы оқиға болып қалғандығы белгілі. Осы оқиғаның  200 жылдығына орай француздар ұйымдастырған шараға Қазақстан делегациясы да қатысады. Неге екені белгісіз, француздар қазақтар құрған киіз үйге көп келіп, тіпті оны шараның құрметті орталық алаңына орнатуды ұсынады. Сол шараға қатысқан бір қазақ киіз үйге келген француз генералынан олардың қазақ мәдениетіне сонша үлкен көңіл бөлулерінің себебін сұрайды. Сонда генерал француздардың орыстардан оңбай жеңілуіне қазақтардың әскерінің үлкен ықпалы болғандығын айтып беріпті.

Біз өмір сүріп жатқан нарық деп аталатын капиталистік қоғам осыдан төрт ғасырдай бұрын, яғни 17-ші ғасырда басталған екен. Алғаш нарықтық қоғам бүгінде Голландия деп аталатын Нидерланды мемлекетінде орныққан. Содан іле-шала Англия, Франция, кейінірек Германия сияқты Батыс елдері нарықтық қоғамға көшті. Ақша билеген қоғам төрт ғасырдың ішінде адамзат баласының дүниетанымын да, мінез-құлқы мен көзқарасын да түбегейлі өзгертті.

Ақшаға табыну

Капиталистік қоғамда адамдардың баюының ең басты және негізгі көзі – өзгелерді қанау екендігін ғылыми негізде дәлелдеп, «Капитал» атты қалың кітап жазған Карл Маркс француз жазушысы Оноре Бальзакты «Ол капитализмді халықтың алдында тырдай жалаңаш етіп көрсетті» деп баға берген екен. Бальзактың кітаптарының кейіпкерлері ақша үшін ештеңеден тайынбайтын ар-ұяттан жұрдай пенделер.

Каптиализм тұсында оған дейінгі феодалдық қоғамдағы діндарлық, имандылық, ұлттық салт-дәстүрлерді сақтау сияқты адамдардың өмірінде басшылыққа алатын ұстанымдарының орнына ақша, байлық үшін ештеңеден тайынбайтын, ар-ұятын, тәнін, тіпті жанын да сатып жіберетін ашкөздік көзқарас пен ұстаным қалыптасты.