АҚИҚАТ

Үш күнге созылған құрбан айты мейрамы да өтті. Әлеуметтік желілерде далаға тастап кеткен құрбан шалған малдың ішек-қарны мен терісінің үйіліп жатқан суреттері берілді. Шашылып жатқан ішек-қарын мен мал терісі айналаның сәнін кетіргені өз алдына, ертең шіріп, исі шығатыны, түрлі ауру тарату қаупін туғызатыны тағы бар. Жалпы, осындай келеңсіздік жыл сайын құрбан айты кезінде айна қатесіз қайталанып жатады. Жұрт реніш білдіріп айтып, жазады, бірақ оған селт ететін пенде жоқ.

Құрбанды адамдар не үшін шалады?

Енді шындыққа тура қарап, мына сұраққа бүкпесіз жауап беріп көрейікші. «Құрбанды сіз не үшін шалдыңыз? Алланың разылығы үшін бе, әлде құрбан шалу арқылы Жаратқаннан пендешілік тілектеріңізді орындауды тілеу үшін бе, болмаса өзгелерге өзіңіздің қаншалықты діндар екендігіңізді көрсетіп, мақтану үшін бе? Ақиқаты мынау: адамдардың 99,9 пайызы құрбанды Жаратқаннан пендешілік тілектерін тілеу үшін және мақтаншылық үшін шалады. Алланы разы ету үшін шалатын бірлі-жарым тақуа адамдар бар шығар, оны теріске шығаруға болмас, дегенмен ондайлар өте аз.

Біз өмір сүріп жатқан фәни дүниеде, яғни материалдық әлемде ештеңе де мәңгілік емес. Ақылмен байыптап қарайтын болсақ, аспан да, жер, күн, жұлдыздар да уақыты келгенде жойылады. Бұл туралы Құранда аят бар және қазіргі ғылым да материалдық дүниенің белгілі бір уақыт өткенде түгел жойылып, содан кейін қайта пайда болатынын дәлелдеп отыр. Осы тұрғыдан алып қарағанда, барлық дәстүрлі діндер, оның ішінде ислам діні де уақыты келгенде жойылуы тиіс.

Құран бір түнде жоғалады

Сахабалардың бірі Хузайф ибн аль-Яман Пайғамбардан естіген мынадай сөзді айтады: «Алланың елшісі айтты «Ислам киімнің бояуы кеткені сияқты ақырындап жоғала береді, адамдар ораза дегеннің не екенін, намаздың не екендігін, хадждың не екенін, садақа қалай берілетінін ұмытады. Сол кезде Алланың қасиетті кітабы бір түнде жоғалады – осылайша кітаптың бір де бір аяты қалмайды. Тек қартайған кемпір-шалдар: «Біз үлкендерден «Алладан басқа тәңір жоқ» дегенді естіген едік, біз де солай деуші едік» дейтін болады».

Әлеуметтік желілерде тәңіршілдік туралы түрлі кереғар пікірлер айтылып жатады. Қазақ халқының ертедегі діні деп танып, бүгінде оны тірілтіп қайта жаңғыртқысы келіп жүргендердің арасында елге танымал адамдар да бар және тәңіршілдікті дін ретінде жұртқа түсіндіріп, ұлттық дәстүрлермен байланыстыра айтып жүргендерді қолдаушылар да табылуда.

Дәстүрлі  діндер

Дін дегенді айтқанда алдымен ауызға дәстүрлі діндер түседі. Бүгінде әлем халықтарының басым көпшілігі ұстанатын 5 дәстүрлі дін бар, олар: индуизм, буддизм, иудаизм, ислам және христиан діндері. Дәстүрлі діндердің шығу тарихы тым тереңге кетеді. Мәселен, ең көне дін индуизм осыдан 5 мың жыл бұрын пайда болған екен. Иудаизм дініне – 3 мың жыл, буддизмге – 2,5 мың жыл, христиан дініне – 2 мың, ал ислам дініне – 1,5 мың жыл болған.

Дәстүрлі діндердің тағы бір ерекшелігі – ол діндердің бастауында Жаратқанның елшілері тұрады. Иудаизм дінін Мұса пайғамбар таратса, христиан дінінің басында Иса пайғамбар тұр, ал ислам діні Мұхаммед пайғамбар арқылы таралған. Буддизм діні – Сидхартха Гаутама Буддадан бастау алады.

Реинкарнация туралы кең және толымды түсінік беретін буддизм дінінде шағын және үлкен шеңбер туралы ұғымдар бар. Реинкарнация дегеннің не екендігін толық ұғыну үшін де осы екі ұғымды жан-жақты түсініп алуымыз қажет болады.

Қасиетті Құранда «Ол Алла сендерді жаратып, сосын ризық береді, одан кейін өлтіреді, соңыра тірілтеді» (Рұм сүресі, 40 аят) делінген. Материалистік түсінік бойынша өлген адам ешқашанда қайта тірілмейді, тәнімен бірге санасы да мәңгі өшіп жоғалады. Ал ислам, христиан сияқты дәстүрлі діндердің бәрі реинкарнацияны мойындамаса да, өлген соң адамның қайта тірілетінін растайды. Құранның жоғарыда келтірілген аяты осыған анық дәлел.

Сонымен адам дүниеге келіп, біраз жылдар ғұмыр кешіп, қартайғасын ажалы жеткен сәтте өледі. Бірақ адам өмірі осымен бітпейді. Құранның жоғарыда келтірілген аятында айтылғандай, ол Алланың пәрменімен қайта тіріледі, яғни қайта дүниеге келеді. Бірақ бұл мұсылмандар мен христиандардың ұғымындағыдай бір ғана рет қайталанатын құбылыс емес, туу мен өлу және қайта тірілу, яғни қайтадан дүниеге келу сансыз көп қайталанатын заңдылық.

«Философия – ғылымдардың ғылымы» деген сөз бар. Шындығында, философия барлық ғылымдарды қарастырып, соларға іргетас болады. Дегенмен, барлық ғылым, білімге негіз болған басқа нәрсе де бар, ол – дін. Дін дегеніміз қазіргі түсініктегідей, қатып қалған идеологиялық құрал емес, ол  өзінің құрамына барлық ғылым, білімді кіргізген барша ғылымның атасы, түп негізі.

Дінді ғылымнан бөлектеудің қандай залалы бар?

Бүгінде барша адамзат қоғамы ұстанып отырған бес дәстүрлі дін болса, солардың түпкі тарихына назар аударып қарасақ, діннің о баста ғылыммен біте қайнасқан бірлігін, тұтастығын бағамдауға болар еді. Бірақ та, уақыт өте келе дін бұрмаланып, оны әлдекімдер ғылымнан бөлектеп, оқшаулап, жәй идеологиялық құралға айналдырып жіберді.

Мәселен, осыдан бес мың жыл бұрын пайда болған индуизм дініне назар аударып қаралық. Ежелгі үнді өркениеті қалдырған қазіргі күнге дейін ғалымдардың басын қатырып келген тарихи ескерткіштер аз емес. Соның бірі – Индиядағы таза темірден тұрғызылған ұстын. Мұндай тот баспайтын темірді қазіргі күні ғылым тек лабараториялық жолмен және өте аз мөлшерде ғана ала алады екен. Ал бес мың жылдай бұрын қазіргідей құрал-жабдықтары жоқ адамдар таза темірді қайдан және қалай алған? Ол әлі күнге дейін шешілмеген жұмбақ.

Барлық дәстүрлі діндерде ер адам мен әйелдің арасындағы жыныстық жақындықты реттеушілік шарттары бар және бұл мәселеге ерекше көңіл бөлінген. Оның себебі неде? –деген мәселеге келсек, жауабын веда ілімінен табуға болады. «Бақсақ бақа екен» демекші, дәстүрлі діндер қатты назар аударған бұл мәселенің астарында үлкен сыр жатыр екен. Сонымен…

Бейберекет жыныс жақындығы адамды аздырады

Қазіргі адамзат қоғамындағы отбасылық институт негізінен дәстүрлі діндер арқылы келгендігін тарихқа назар аударып қарасақ, көзіміз жетеді. Әлем халықтары ұстанатын 5 дәстүрлі діннің бәрі де кезінде мемлекеттік деңгейдегі адамдар ұстанған дін болғандығы белгілі. Пиреней түбегінен Қытайға дейінгі кең аумақты алып жатқан Ислам халифаты ұстанатын ресми дін – ислам діні болды. Ал Батыс елдері орта ғасырларда христиан дінін ұстанып, Рим папасына бағынды.

Міне, осылайша мемлекеттік деңгейдегі ресми дін дәрежесінде болған дәстүрлі діндердің бәрі отбасылық институтты қолданған және отбасы қатынастарының шарттары онда нақтыланған. Неке адалдығын бұзу христиан дінінде де, ислам, иудей діндерінде де өлім жазасына дейін ауыр жазаға тартылатын күна болып саналған. Ислам елдерінде күйеуінің көзіне шөп салған әйелдерді әдетте таспен ұрып өлтірген. Бұндай жаза христиандарда да қолданылған.

Кеңес заманында шала сауатты қарт адамдар болмаса, жастардың ешқайссы намаз оқымайтын. Сол тұста Алматыда автовокзалдың жанында шағын мұсылман мешіті болды. Қаладағы жалғыз мешіт сол болатын. Бірде жәй қызық көріп, мешітке кіре қалдым. Күзетші ме, әлде мешіт молдасы ма, бір адамнан басқа тірі жан жоқ екен. Ол мешітке адамдардың кіріп-шығып  жатқанын да байқаған емеспін.

Қазір үлкен қалаларды қойып, шағын ауылдарда да күмбезді мешіттер көп. Әсіресе, жұма күндері мешітке адамдар сыймай кетеді. Құрбан айты елімізде ресми мерекелердің бірі болып, осы күні адамдар демалатын болды. Қажыға барып жатқандар жыл санап көбеюде. Намаз оқитындардың қатарында, тіпті мектеп жасындағы балалар да аз емес. Осылардың бәріне қарап, халық жаппай

Бір қарағанда өтірікпен өмір сүрген жеңілдеу сияқты көрінеді. Бірақ та, түптің түбінде жалғандық ашылып, ол соны айтқан адамға үлкен залалын тигізетін болады. Ал шындық алғашында адамға зиянын тигізетіндей сезілгенмен, шыншыл жан ақырсында өзінің адалдығы үшін Жаратқаннан лайықты сыяпатын алады. Өкініштісі сол, өмірде үнемі кезедсетін осы қарапайым ақиқатты адамдардың көбі білмейді.

Алла әлемді шындықпен жаратқан

Қасиетті Құран кітабында Алланың әлемді шындықпен жаратқаны туралы аят бар. Яғни, шындық дегеніміз, барша әлемнің түпкі негізі, яғни іргетасы. Іргетасы берік емес үй уақыт өте келе мүжіліп, құлап қалады. Сондықтан, үйдің беріктігі ең алдымен іргетасының беріктігімен өлшенеді.

Веда өркениетінің негізі саналатын қасиетті Шримад Бһагаватам кітабында үш аяғы шабылған өгіз туралы аңыз бар. Оның мәні мынада: қыс, көктем, жаз және күз түріндегі жыл мезгілдері сияқты 4 дәуір бар және олар үнемі алмасып келіп отырады. Алғашқы дәуір – Сатья юга немесе алтын ғасыр деп аталады. Екінші дәуір – трета юги немесе күміс ғасыры, үшінші – двапара юга немесе қола ғасыры, төртінші кали юга немесе темір ғасыры.

Жыл санап еліміздегі зәулім мешіттер қатары көбейіп, намаз оитындар саны артып келеді. Намазхандардың арасында, тіпті мектеп жасындағы балалардың көбеюі  ислам дінінің қоғамымызға кең еніп бара жатқанын дәлелдейді. Бұның бәрі қуанарлық, құптарлық жай деп санағанымызбен, таяқтың екі ұшы болатыны сияқты оның залалды жағы да қазіргі күні анық байқалуда.

Дін мен саясат

Қазақстан әлемдегі алдыңғы қатарлы өркениетті елдер сияқты зайырлы мемлекет саналады. Зайырлы болғандықтан, дін мемелкеттен бөлек болуы тиіс және дін істеріне мемлекет араласпайды, ал мемлекет шаруасынан дін аулақ болады. Дегенмен, қазіргі жағдай  діннің, оның ішінде өзіміз айтып отырған ислам дінінің саясаттанып бара жатқанын көрсетеді.

Өткен жылы жазда Арыс қаласында әскерилердің салдыр-салақтығынан қару-жарақ сақтайтын қоймада өрт шығып, оның жарылысы бірнеше адамның өмірін қиды және қаладағы сол аумақтағы көптеген үйлерді қиратты. Айдың күннің аманында арыстықтардың біразы баспанысыз қалып, қиын жағдай қалыптасты.

Бүгінгі күні әлем халықтары ұстанатын 5 дәстүрлі дін бар екен, олар: христиан, ислам, иудеизм, индуизм және буддизм діндері. Қазір әлемде 2,5 миллиард христиан, 1,5 миллиард мұсылман, 1 миллиардқа жуық индустар мен 1 миллиардтай буддашылар және 20 миллиондай иудейлер бар екен. Осыған қарап, жер шары халықтарының 90 пайыздайы осы бес дәстүрлі дінді ұстанатынын бағамдауға болады.

Әр бақа өз батпағын мақтайды

Орыс халқында осындай нақыл сөз бар. Бұның мағынасы: әр адам өз ұлтын, дінін, нәсілін, өзі тұрған елді, шыққан руын, отбасын мақтаныш етеді дегенге саяды. Бұны қазақтың «әркімнің көңілі жоғары» деген сөзімен түсіндіруге болады. Жалпы, өзіне қатысты нәрселердің бәрін өзгелерден жоғары қою адам баласының табиғатына тән құбылыс. Оны жақсы деп те, жаман деп те айтуға болмайды. Өйткені, таяқтың екі ұшы болатыны сияқты, бұл құбылыстың  да жағымды және жағымсыз жақтары бар.

Енді осы құбылыстың дәстүрлі діндерге қатысына келейік. Өзімізге ең жақын ислам дініне назар аударып қарасақ, имам-молдаларымыздың айтуынша, басқа дәстүрлі діндердің бәрі бұрмаланған да, жалғыз ислам ғана алғашқы тазалығын сақтап қалған. Сондықтан, ең таза және құдыретті дін – ислам.